Sığırcılık ile uğraşan değerli dostlarım,
Sizlere yetiştiriciler arasında ‘’koyun hastalığı’’ olarak bilinen Koriza hastalığından söz etmek istiyorum. Ülkemizde bu hastalığın Kurban Bayramı’nı takip eden günlerde daha fazla görüldüğü hakkında bir tecrübemiz var.
Koriza inekten ineğe bulaşmaz. Etkeni virüstür. Sadece …
Genellikle doğumu takip eden 7. günden sonra buzağılarda çimento rengi bir ishalle karşımıza çıkan Kripto hastalığının etkeni Kriptosporidium adı verilen bir protozoadır.
Hastalık çok hızlı yayılır ve öldürücüdür.
Tedavi denemelerinden bazen yarar sağlanabilir.
Asıl yapılması gereken hastalığın önlenmesidir. Kriptosporidium etkeni …
Sığırlarda gözlerin kızarması, gözyaşı akıntısı ve ilerleyen durumlarda gözlerde bulutlanma ile karşımıza çıkan pembe göz hastalığının etkeni Moraxella adı verilen bir mikroptur.
Hastalık sineklerle ve tozlarla yayılır. Güneş ışığı hastalığın şiddetini arttırır.
Tedavisi oksitetrasiklin (Terramisin) etken maddeli antibiyotiklerin kullanılması ile …
İneklerin birbirlerini ve kendilerini emmeleri süt sığırcılığı ile uğraşan çiftliklerin önemli bir sorunudur.
Bu davranış bozukluğu her ırktan ineklerde görülür. Ancak; Simmental ırkının özel bir yatkınlığı vardır. Simmental yetiştiriciliği yapan üretici dostlarımızın kalabalık, sıkışık, konforsuz barınaklardan kaçınmasını özellikle tavsiye ederim.…
Gözyaşı akıntısı, göz kapaklarında şişlik ve gözün kızarması ile karşımıza çıkan bir hastalıktır. Etkeni Klamidya ve mikoplazma adı verilen mikroplardır. Bulaşma sineklerle, rüzgarla ve tozlarla olur.
Tedavisi mümkündür. Terramisin (oksitetrasiklin) veya Tylosin etken maddeli antibiyotikler yararlı olur. Bulaşmaya yol açan …
Değerli üretici dostlarım,
Pika yem olmayan maddelerin yenmesidir. Bu sorunun ortaya çıkışında protein, mineral, vitamin eksiklikleri veya bunların kullanımına engel olan parazitler rol oynar. Pika yüzünden hayvanlar yabancı cisimler yutabilirler. Bu durum işkembe tıkanmasına veya bazı hastalıklara yol açabilir.
Pika …
İnekler yemlerini hızlı ve dikkatsizce yerler. Sonra bir kenara çekilip, geviş getirirler.
Bu esnada yabancı cisimleri de yutabilirler. Bunlar tel, çivi, iğne, saç tokası vb. sert-batıcı cisimler, ya da çuval, naylon poşet, ip, urgan, hortum gibi yumuşak cisimler olabilir.
Sürü …
Çiftlik hayvanlarında kan işeme ve sarılıkla karşımıza çıkabilecek olan birçok hastalık vardır.
Ancak, kenelerin aktifleştiği aylarda kan işeme ve sarılıkla karşılaşırsak akla ilk gelen hastalık Babesiyöz’dür. Piroplazmoz, ağrıma, Kırçan olarak da bilinen ve kenelerden bulaşan bu hastalığın aşısı yoktur. Ama …
Escherichia coli çiftlik hayvanları için en tehlikeli mikroptur.
Sebep olduğu hastalıklar:
Buzağı, kuzu ve oğlaklarda Septisemi dolayısıyla ölümler, eklem yangıları, göbek yangıları,
Buzağılarda aşırı ıkınma ile belirgin bağırsak yangısı (Nekrotik Enteritis)
Tüm ishallerde birinci veya ikinci etken,
Buzağılarda Karın Şişmesi…
Yaz aylarında sineklerle ineklere bulaştırılan meme yangısına ‘’yaz mastitisi’’ diyoruz.
En çok karşımıza çıkan etken ‘’Trueperella pyogenes’’tir. Benim ‘’irinden sorumlu bakteri’’ adını taktığım bu bakteri irinli ve kötü kokulu bir meme yangısına, bazen de meme …
Doğumu takip eden ilk 2 ay buzağı sağlığı yönünden çok kritiktir.
Bu dönemde hastalanan buzağılar, tedavi ile düzelseler bile, daha sonra genetiklerinden gelen verim özelliklerini tam olarak gösteremezler. Yetiştiriciler arasındaki yaygın deyimle ‘’kavruk’’ kalırlar.
Önemli olan korumak, yani buzağının hasta …
Etçi sığır ırkları ile melezleme yaparak besiciliğe uygun danalar yetiştirebiliriz.
Başlangıç için herhangi bir ırktan inekler seçilebilir. Etçi ırklarla tohumlanır. Doğacak olan erkek yavrular besi için ayrılır. Dişi yavrular tohumlanacak yaşa geldiklerinde anne ve baba ırkından olmayan bir boğa sperması …
Değerli dostlarım,
İnek doğum yaptıktan sonra 3 önemli görevimiz vardır.
Bunları gerçekleştirebilmek için kuru dönem …
Değerli dostlarım,
Bugünlerde Ketosis ile ilgili sorular çokça geliyor.
Ketosis, özet olarak, enerji yetmezliğinden kaynaklanan bir hastalıktır.
Ketosis kuru dönemde doğru beslenmeyen, şişmanlatılan, yağlandırılan ineklerin, doğumdan sonra hızla zayıflaması sonucunda ortaya çıkan metabolik bir sorundur. Ketosis’in arkasından çoğunlukla karaciğer yağlanması …
Çayırdaki hayvanlar bazen, birdenbire yatıp, kasılmaya, çırpınmaya başlarlar. Ağızlarında köpük oluşur. Sarsılırcasına titrerler. Buna ‘’Çayır Tetanisi’’ diyoruz.
Tıbbi adı; Hipomagnezemi’dir. Yani, Magnezyum noksanlığı. Özellikle ilkbaharda çayır ve meralarda otlar yeşerir. Her taraf yemyeşil otla kaplanır. Ancak; bu otlar minerallerden ve …
Süt sığırcılığı ile uğraşan değerli dostlarım,
Doğum yapan ineklerin en hassas günleri doğumu takip eden günlerdir. Bildiğiniz gibi birçok hastalık da doğumdan sonraki günlerde ortaya çıkar.
Lohusa takip programı yurtdışındaki çiftliklerde başarıyla uygulanmaktadır. Umulduğunun çok üzerinde yararlar sağlamaktadır.
Doğumu takip …
Doğumdan sonra ineklerin tekrar kızgınlık göstermemesi süt sığırcılığı işletmelerinde önemli bir sorundur. Bu durumun üç sebebi var;
Sorunun arkasında kuru dönem bakım ve beslemesinde yapılan hatalar vardır.…
Besicilikle uğraşan değerli dostlarım,
Besi yaparken en yüksek canlı ağırlık artışını sağlamak için 4 temel koşul vardır.
Besicilikle uğraşan değerli dostlarım,
Besiye başlarken ‘’Besi Başlatma Programı’’ veya ‘’Besiye Kabul Programı’’ uygulamamızı özellikle öneriyorum.
Besiye kabul programı besiciliğin temelidir. Hatta besiciliğin garantisidir. Özellikle nakliye sonrası yol yorgunluğu çeken, her türlü değişiklikle ve dolayısıyla stres ile karşı karşıya kalan …
Değerli dostlarım,
Çeşitli sebeplerle ineklerine boğa atlatan yetiştirici arkadaşlarımız var. Boğa atlatanlar büyük risk alıyorlar. Boğa koruyucu malzeme kullanmaz. Boğa mutlaka hastalık bulaştırır. Bana sorulan sorulardan, bana söz edilen hastalıklardan bunu net biçimde görüyorum.
Boğa atlatma riskini göze alan yetiştiriciler …
Bana sorulan sorulardan anladığım kadarıyla, gereksiz, işe yaramayacak şekilde ilaç kullanımı çok yaygın. Bu şekilde bilinçsiz ilaç kullanımı zaman ve para kaybına sebep oluyor. Örneğin; penisilin gayet etkili bir antibiyotiktir. Fakat etki göstermeyeceği mikroplar da vardır. Öyle hastalıklar vardır ki; …
Bana sorulan sorulardan anlıyorum ki; herkes hastalıklarda tek ve basit çözümler arıyor. Öyle olduğunda işler kolay. Fakat birçok hastalıkta tek ve basit bir çözüm söz konusu değildir. Örneğin; ishal, meme yangısı, öksürük, döl tutmama gibi sorunların arkasında birçok faktör vardır. …
Bana sorulan sorulardan anladığıma göre; internetten teşhis koymaya ve ona göre tedavi yapmaya çalışanlar var. Bu durum para ve zaman kaybından başka bir işe yaramaz. Özellikle yanlış bir teşhis ile işe yaramayan ilaçlar kullanılırken hastalık ilerleyebilir ve hayvanı da kaybederiz. …
Değerli dostlarım, aşağıdaki hataları yaptığınızda risk almış oluyorsunuz;
1. Boğa atlatma, yani doğal aşım.
2. Aşı yapmamak,
3. Doğan buzağıya antiserum yapmamak,
4. Aşılarda 20 gün sonra tekrar (yani rapel) yapmamak,
5. Besicilikte ‘’besi başlatma programı’’ yapmadan besiye başlamak,
6. …
Yıllardan beri söylediğim bu konuyu tekrar vurgulamak istiyorum.
Hayvan barınaklarında, özellikle ishal vakalarında halen hastaları sağlıklılardan ayırmayan yetiştiriciler var.
İshal, kanlı ishal, kripto olan bir buzağı derhal sağlıklılardan ayrılmalıdır. Lütfen, ‘’nereye koyacağım’’ demeyin. Sağlıklıları hastalardan ayırın. Gerekirse kapının önüne koyun. …
Koyunlarda delibaş hastalığına köpek tenyasının larvası sebep olur. Köpek dışkısı ile bulaşık otları yiyen koyunların bağırsaklarında açılan şerit yumurtaları larva halinde vücutta göç ederek beyne yerleşirler. Beyinde içi su dolu keseler, yani kistler oluşur. Koyun ve keçilere yapılan normal şerit …
Koyun ve keçi yetiştiriciliğiyle uğraşan değerli dostlarım,
Kuzu ve oğlaklarda ishal ile seyreden birçok hastalık vardır. En başta E.coli’yi sayabiliriz. Diğerleri; Klostridyum, Kripto, Koksidiyosis, Salmonellosis, Rotavirus, Koronavirus, Giardiasis olarak sıralanabilir.
İç parazitler, kirli sular, ani yem değişiklikleri, bazı zehirli otlar, …
Değerli üretici dostlarım,
Düzenli kızgınlık gösterdiği halde 3-4 tohumlama yapılmasına rağmen döl tutmayan ineklere ‘’dönek inek’’ diyoruz. Dönek inek sorunu sürü yönetimindeki hatalardan kaynaklanıyor.
Kızgınlık takibi, doğum sonrası lohusa takibi, besleme hataları, genetik sorunlar, bakteriyel ve viral enfeksiyonlar, rahim yangıları …
Süt sığırcılığı ile uğraşan değerli dostlarım,
Yıllardan beri üzerinde durduğum, fakat uygulamada çok az yapıldığını gördüğüm konuları tekrar etmek istiyorum.
Değerli üretici dostlarım,
İneklerde görülen gizli ve klinik mastitisler döl verimine olumsuz yönde etki ediyor. ABD-Wiskonsin Üniversitesi’nde yapılan bir çalışmada klinik mastitisin döl tutma oranında %11,3, gizli mastitisin ise %8,1 oranında azalmaya sebep olduğu ortaya konulmuştur.
Diğer yandan klinik mastitisin, …
Süt sığırcılığı ile uğraşan değerli üretici dostlarımızın kendilerini zarara uğratan bazı kötü alışkanlıklardan kurtulmaları lazım.
Havasız barınaklar, ayakta duran inekler ülkemizde büyük sorundur. İnekler ‘’inek gibi yatmalıdır’’. Duvar yok, perde var. Yarım duvar da yok.
Süt sığırcılığı ile uğraşan değerli dostlarım,
Sağım esnasında su kullanmak mastitis vakalarında artışa sebep oluyor. Temel sloganımızı hatırlayalım, Kuru ve Temiz. Bu yüzden sizlere, memeleri su kullanmadan sağıma hazırlamayı, yani Kuru Sağım’ı öneriyorum.
Hayvancılıkla uğraşan değerli dostlarım;
2000’li yılların ilk 9 yıllık bölümü geride kaldı. Fakat, ne yazık ki sorunlarımızı geride bırakamadık. Çünkü 3 büyük delik süt kovamızı doldurmamızı engelledi. Kovadaki delikler süt kaybı, yavru kaybı ve döl kaybı.
Hayvancılıktan kazanç sağlamanın 2 …
Değerli üretici dostlarım,
Bugünlerde bazı arkadaşlarımız beni arayarak mastitis yani meme yangısı olaylarında bir artış olduğunu söylüyorlar. Birkaç soru sorduğumda, yakın zamanda, sağım yaparken kullandıkları malzemelerden vazgeçtiklerini anlıyorum.
Kimi ön daldırmadan, kimi son daldırmadan, kimi kurulama kağıdından, kimi de aşılamadan …
Sütçü sığır işletmelerinde aşılama programlarına bölgesel olarak veteriner hekimler karar vermelidirler.
Ancak; genel bilgi bakımından, aşılamaların kuru dönemde yapılması en uygun olan yöntemdir.
Kuru dönemde E. coli ve Klostridyum aşıları, Pastörella aşıları ve IBR-BVD’ye karşı aşılar mutlaka yapılmalıdır.
Mastitis için …
Değerli dostlarım,
İneklerinizi sağlıklı oldukları sürece, sağlıklı kalmalarını sağlayacak şekilde sevin.
Bunu neden söylüyorum?
Birçok yetiştirici arkadaşımız tasarruf yaptıklarını sanarak ineklerinin konforunu, yemini, vitamin ve mineralini, temizlik malzemesini kısıyorlar. Ama inek hasta olunca birdenbire kesenin ağzını açıp gerekli, gereksiz her …
İneklerin yaşamlarındaki en önemli gün doğum yaptıkları gündür.
Doğum öncesi, doğum esnasında ve doğumdan sonraki lohusalık günlerinde ineklere destekler vermemiz gerekir.
Bugünlerde bizler devletimizden buzağı destekleri bekliyoruz. Üretici dostlarımız buzağı desteklerinin gecikmesi dolayısıyla üzgünler. Destekler zamanında verilseydi çok iyi olurdu, …
Bruselloz
Leptospiroz
Klamidiosis
Kampilobakteriosis
Koksiellosis
Listeriosis
Salmonellosis
Değerli koyun üreticisi dostlarım, size ismini saydığım bu 7 hastalık koyunlarda düşük yapmaya yol açan bakteri etkenli hastalıklardır.
Sınır Hastalığı (Border Disease), Akabane, Mavi Dil gibi viral etkenli hastalıklarda düşük yaptırır. Toksoplazma, Neospora …
Değerli üretici dostlarım, bir arkadaşımız bana bu soruyu sordu. İnekte meme yangısı yani mastitis olduğunda hiçbir antibiyotik yapmadan önce bir tüp içine veya kaynatılmış bir şişeye hastalıklı süt alınır. Laboratuvara gönderilir. Laboratuvarda hastalığa sebep olan mikroorganizmalar ve o mikroorganizmalara karşı …
Süt sığırcılığı ile uğraşan, değerli üretici dostlarım,
Bugün sizlere sürüden çıkarma sebepleri hakkında bilgi vermek istiyorum.
Sürüden çıkarmayı 2 başlık altında görebiliriz.
Birincisi, mecburi sürüden çıkarma, ikincisi gönüllü sürüden çıkarma. Mecburi sürüden çıkarma demek ineği kasaba yani kesime göndermek demektir. …
Süt sığırcılığı ile uğraşan değerli üretici dostlarım,
Bazen 1-2 haftalık buzağılarda buzağı maması veya süt içirildikten 1 saat sonra buzağının karnı şişiyor. Bu durum sizleri telaşa sevk ediyor. Tehlikeli bir durum, çünkü ileri vakalarda buzağıyı kaybetme ihtimali de var.
Bu …
Süt sığırcılığı ile uğraşan değerli üretici dostlarım,
Meralardan yararlanarak süt sığırcılığı yapmak mümkündür. Ancak bazı koşulları yerine getirmek şarttır. Dünya’da birçok ülkede, başta İrlanda, Yeni Zelanda, Avustralya gibi ülkelerde merada süt sığırcılığı yapılıyor.
Koşullara uyarsak bizde yapabiliriz.
Koyun-keçi ve sığırcılık ile uğraşan değerli üretici dostlarım,
Son günlerde bana gelen sorularla ilgili olarak bir hastalığa özellikle değinmek istedim. Bu hastalık Listeriosis.
Hastalığın etkeni bir bakteri. Listeriosis hayvanlarda görülen ve insanlara da bulaşabilen bir hastalık. Bu hastalık daha çok …
Yavru kayıplarımızın en büyük sebeplerinin başında ishaller gelmektedir. Kuzu, oğlak ve buzağılarımızı ishaller yüzünden kaybediyoruz veya yaşamlarının başında böyle bir sorunla karşılaşan yavrular cılız kalıyorlar.
İshalde su kaybı söz konusudur. Su vücuttan çıkarken yanında vücudun çok ihtiyacı olan elektrolitleri de …
Değerli koyun yetiştiricisi dostlarım,
Bizim ‘’Koyun Pseudotüberkülozu’’ veya ‘’Kazeöz Lenfadenitis’’ dediğimiz, koyun yetiştiricileri arasında, bölgelere göre, cırtlak, çıban, çatlak veya apse denilen bu hastalık, ne yazık ki ülkemizde büyük bir sorundur. Tüm koyun ırklarında görülmekle birlikte, Kıvırcık ve Tahirova ırklarında …
Değerli üretici dostlarım,
Hayvanlara yapılan aşıların bazıları ilk yapıldıklarında ‘’rapel’’ yani tekrar gerektirir. Bu gereklilik aşıların prospektüsünde yazılmaktadır. Eğer bir aşının rapeli (tekrarı) gerektiği söyleniyorsa, mutlaka yapılsın. Tekrarı yapılmayan aşıdan bağışıklık sağlamasını beklemeyin.
İlk yapılan aşı vücuda bir fotoğraf göstermek …
İzmineraller çok az miktarlarda vücuda çok büyük yararlar sağlayan minerallere verdiğimiz isimdir. Kobalt, İyot, Çinko, Bakır, Manganez ve Selenyum önemli izminerallerdir.
Kobalt Eksikliğinde karaciğer yağlanır. Beyaz Karaciğer Hastalığı ortaya çıkar. Ayrıca döl verimi düşer. Halsizlik, B12 vitamini eksikliği sebebiyle kansızlık, …
Süt sığırcılığı ile uğraşan değerli üretici dostlarım,
Sütün değeri fiyatında satılamadığı ve yemlerin pahalı olduğu günlerde maliyetlerimizi kontrol altında tutmak için 8 önemli konuya mutlaka önem vermeliyiz. Bu konuları kontrol altında tutmazsak süt, döl ve buzağı kayıpları ile karşı karşıya …
Süt sığırcılığı ile ilgilenen üretici dostlarım,
Doğum felci yani (Süt Humması),
Ketosis,
Abomasum deplasmanı (yani mide dönmesi),
Metritis (yani Rahim yangısı),
Sonu atılamaması veya eşin düşmemesi,
Meme ödemi,
Mastitis,
Yem tüketiminde azalma veya iştahsızlık,
Güç doğum,
Yağlı Karaciğer Hastalığı,
Rahmin …
Değerli üretici dostlarım,
Sizlere Süt Sığırcılığında Koruyucu Hekimlik uygulamalarının neleri kapsadığından söz edeceğim.
Herkes koruyucu hekimliğin ‘’aşılama’’ olduğunu zanneder. Fakat koruyucu hekimliğin 4 önemli ayağı vardır. Bunlardan biri aşılamadır. Diğerleri uygun barınaklar, uygun yemleme programları ve uygun boğa sperması seçimidir. …
Süt Sığırcılığı ile uğraşan değerli üretici dostlarım,
Bana gelen sorular içinde ‘’sütümü test ettiler, kesildi, sütçü almadı’’ şeklinde şikayetler oluyor.
Bu durumda öncelikle aklımıza gizli mastitis gelmelidir. Memedeki süt imal eden hücrelerde yangı yapan ve yıkımlanmaya sebep olan gizli mastitis’ …
Değerli yetiştirici, üretici, besici dostlarım,
Size bugün biyogüvenlik’ten söz etmek istiyorum.
Biyogüvenlik, kısaca, hayvanlarımızın hastalık etkenlerinden uzak tutulmasıdır. Bunun için yapmamız gereken en önemli iş hasta hayvan ile sağlam hayvanların bir arada olmasını önlemektir. Dışarıdan, başka bir yerden, pazardan alınan …
Sığırcılıkla uğraşan değerli üretici dostlarım,
Barınaklar kapalı, açık veya yarı açık olabilir. Yeter ki hayvanlara gereken temiz hava sağlansın. Kapalı barınaklarda tavandaki veya yanlardaki küçücük deliklerden temiz hava sağlanamayacağını bilelim. İki önemli besin maddesinin temiz hava ve temiz su olduğunu …
Değerli üretici dostlarım;
İşletmelerinizde antibiyotik kullandığınızda her zaman aklınıza şu soru gelsin; Yanlışım nerede? Neden antibiyotik kullanma ihtiyacı ortaya çıktı? Sonraki adımınız ise yanlışın düzeltilmesi olsun.
Sığırcılık işletmelerinde antibiyotik kullanıldığında 2 konu gündeme gelir. Ya sürü yönetimi ve koruyucu hekimlikte …
Sığırlar her türlü değişiklikten derhal etkilenerek strese girerler.
Nakliye sığırlar için en büyük stres kaynağıdır. Bir yerden bir yere nakledilen, özellikle pazardan alınan hayvanlar yeni yerlerine geldikten birkaç gün sonra öksürmeye başlarlar.
Öksürük stres ile başlar. Bunu unutmayalım.
Dışarıdan alarak …
Değerli üretici dostlarım,
İneklerde topallık bir hastalık değil, sonuçtur. Aslında topallık sürü yönetimi hatalarının sonucu olarak ortaya çıkar.
İneklerde topallığın arkasında işkembe asidozu, sıcaklık stresi, kötü zemin, mineral, vitamin noksanlıkları, kuru dönemdeki besleme hataları gibi sorunlar olabilir.
Bu gibi sorunların …
Buzağıların başına dert olabilecek birçok hastalık var.
O yüzden tüm riskleri gözden geçirerek önlemlerini baştan almalıyız.
İnsan eliyle oluşan ve insanların doğru yaklaşımıyla düzeltilebilecek olan risklere bir göz atalım;
Göbek kordonunun dezenfekte edilmemesi,
Buzağı mamasının iyi karıştırılmaması, topaklaşması ya da …
Süt Sığırcılığı ile uğraşan değerli üretici dostlarım,
Silaj kullanın. Silaj ucuz olması ve yararlı olması bakımından çok önemli bir yemdir.
Silaj yapın ama doğru yapın.
Tüm kaba yemlerde olduğu gibi, silajda da kalitenin başlangıç noktası biçim zamanıdır. Doğru zamanda biçilmiş, …
Değerli üretici dostlarım,
Havalar ısındı. Önümüzdeki günlerde daha da ısınacak.
İnekler sıcaktan dolayı strese girecekler. 22°C’nin üzerine çıkan çevre sıcaklıkları inekler üzerinde büyük ölçüde stres yaratır.
20°C’de 27 litre süt veren bir inek, 25°’de 25 kg, 30°C’de 23 kg, 35°C’de …
Sığır Yetiştiriciliği ile Uğraşan Değerli Dostlarım,
Lütfen Suni Tohumlamayı tercih edin. Lütfen tabii aşım yaptırmayın. Yani boğa kullanmayın.
Ülkemizin Amerika’dan / Avrupa’dan çok daha fazla Suni Tohumlama’ya ihtiyacı var. Irkın daha ileri götürülmesi, daha verimli ineklerimizin olması için zaten S.T. …
