Hayvanların hastalıklı bitki yemesi sonucunda ortaya çıkan bozukluklara verilen isimdir.
Hastalık “çavdar mahmuzu zehirlenmesi” olarak bilinir.
Sebebi bitkilerdeki bir mantar hastalığıdır (Claviceps purpurea).
Hastalığın adının “çavdar mahmuzu” olduğuna bakmayın. İlk teşhis çavdarda konulduğu için adına öyle demişler. Arpa, buğday, yulaf gibi hububatlarda, ryegrassta, çayır otlarında oluşan mantar bulaşmaları sonucunda bitki hastalanır.
Bitkideki zehirli maddeler hayvana geçtiğinde aniden süt kesilmesi, ateş yükselmesi, iştahsızlık, ishal gibi belirtiler ortaya çıkar.
Bu toksinler (zehirli maddeler) damar daraltıcı etki gösterdiğinden vücudun uç kısımlarına, kulak uçları, kuyruk ucu ve ayak uçlarına yeterince kan gitmez. Bu uç bölgelerde gangrenler oluşarak, kuruma ve vücuttan ayrılarak düşme görülür. Ayrıca; beyne yeterince kan gitmemesinden dolayı nöbetler, gebelerde yavru atma görülebilir.
Hayvanlarda vücudun uç kısımlarında, kulak uçları, ayak uçları ve kuyruk ucunda kopma, düşme ile sonuçlanan gangrenler görülürse bu hastalık akla gelmelidir.
