Soru:
Serolojik testlerinde BVD Antikoru bulunan sütçü sığır sürüsüne, ölü BVD fraksiyonu içeren aşı yapılır mı (Türkiye’de canlı veya modifiye canlı virus fraksiyonları içeren aşıların kullanımı ve ithalatına izin verilmemektedir)?
Cevap:
Türkiye’de bir eradikasyon programı yok ise aşılamayı öneririm. Sığır serumunda antikorların bulunması, ya hayvanın önceden aşılanmış olduğunu ya da bir saha suşunun varlığında virusa maruz kaldığını gösterir. İkinci olasılık birincisinden daha muhtemeldir. BVD ile ilgili serum titresinin sürünüzde saptanması, virusun sürünüzde olma ihtimalini ortaya koyar ve bu durumda persiste enfekte (PI) hayvan olma ihtimaline şaşırmamak gerekir. Persiste enfekte hayvanlar, tipik olarak gebeliğin ilk 120. günlerinde uterusta enfekte olup enfeksiyondan kurtulup doğanlardır. Böyle hayvanlar, BVD virusunun permanent taşıyıcıları olarak doğarlar, fakat immun bir yanıt ortaya koymazlar (tespit edilebilen serum titreleri mevcut değildir). Böyle durumda olan hayvanlar, pek çok sürüde BVD virusunun başlıca kaynağını oluştururlar. ABD’de, PI hayvanların sütçü sürülerde bulunma/prevalansı %0.2 – 0.5 arasındadır. Bir diğer deyişle, 200-500 hayvandan 1’i, BVD virusunu persiste enfekte (PI) olarak virusu taşımaktadır. Bu arada, BVD virus ile gerçekten enfekte olmuş hayvanlar da sürüde bulunabilir. Bu durumdaki hayvanlar ya hastalığın klinik belirtilerini gösterir ya da asemptomatik olarak kalabilirler. Her iki durumda da virusu etrafa saçarlar.
Sero-pozitif hayvanlar tespit edildiği için, BVD’nin sürüde mevcut olduğu veya sürünüzde geçmiş dönemde bulunmuş olduğunu gösterir. Buna bağlı olarak kapsamlı bir aşılama programı öneririm. Ancak hatırlatmak isterim ki; aşılama, risk yönetiminde kullanılan yöntemlerden bir tanesidir. Aşılama, tek başına hastalığı ne tamamen engeller ne de uzaklaştırabilir. Bu sebepten lokal veteriner hekime danışarak BVD’nin o bölgedeki sütçü sürülerdeki durumunu öğreniniz.
Benim söylediklerim, ABD’deki sütçü sürülerdeki BVD’nin endemik statüsüne bağlı önerilerdir. Daha uzun süreli koruma temin etmeyi sağlayabildikleri için pek çok BVD virus tiplerine karşı, ABD’de daha çok, modifiye canlı aşılar (MLV) kullanılmaktadır. Eğer ülkenizde MLV aşılar yok ise bir seçenek olarak inaktif (ölü) aşılar kullanabilirsiniz. İnaktif aşılarda hayvanlara uygulanan ilk aşılamadan 3-5 hafta sonra rapel yapılması gerektiğini unutmayınız. Ayrıca hayvanlara yılda bir kez tekrar aşılama yapılması gerekmektedir. Ancak bu hususları lokal veteriner hekiminizle tartışmanız gerektiğini önermek isterim.
Bu yanıtın müşterinizin sorusuna yardımcı olacağını umuyorum.
Prof. Dr Jose E.P. Santos
Florida Üniversitesi
Hayvan Bilimleri Bölümü (Sürü Sağlığı İdaresi)
