Koyun ve keçilerde düşüğe (yavru atma, abortus) sebep olan çok sayıda etken madde vardır.
En çok bilinen etkenler olarak akla Brucella melitensis, Coxiella burnetii, Chlamydophila abortus ve Campylobacter fetus fetus gelmektedir. Fakat mycoplasmalar da (mikoplazma) …
İneklerin gebelik süresi ortalama olarak 283 gündür. Bu sürenin insanlardaki gebelik süresi ile aynı olduğu bilinir. Dokuz aydan 10 gün fazla yani 9.3 ay ya da 40 haftadır.
Fakat bu sadece bir ortalama değer olup çeşitli etkenlere bağlı olarak değişir.…
Meme yangıları (mastitis) sürülerin önemli sorunlarının başında gelir. Büyük ekonomik kayıplara yol açar. Bunlar içerisinde gangrenli mastitisler ise daha kötü sonuçlara yol açmaktadır.
Gangrenli mastitiste meme dokusunda kan akışı kısıtlanır. Meme mor, mavi bir renk alır. Hatta kararır …
Koyun yetiştiricileri daha doğrusu küçükbaş geviş getirenlerle uğraşanlar karaciğer safra yollarına yerleşen parazitlere “kelebek” diyorlar. Veteriner hekimlikte Fasciola hepatica ve Fasciola gigantica olarak adlandırılan bu trematod ailesinden distomlar (karaciğer parazitleri) sektöre çok büyük ekonomik zarar verirler.…
Uyuz çiftlik hayvanlarında rahatsız edici, huzursuzluk verici, bazen kaşıntı ile ortaya çıkan, uyuz böcekleri tarafından oluşturulan bir deri hastalığıdır.
Uyuz etkenleri çeşitlidir.
Bu etkenleri (mite) dört ayrı ailede inceliyoruz. Chorioptes, sarcoptes, psoroptes ve demodex.
Ayrıca dünyanın bazı ülkelerinde …
Sütün rengi fildişi-krem renginden hafif sarıya kadar değişir. Sadece manda sütü beyaz (bembeyaz)dır.
Ayrıca; sütün rengi hayvanın ırkına, yediği yemlere göre de değişkenlik gösterir. Bazen patolojik yani hastalıkla ilgili renk değişiklikleri de söz konusudur.
İnek sütünde ırkın …
Bazı hastalıklar ineklerin dillerinde hasarlar oluştururlar. İneklerin yanısıra buzağı ve danaların da dillerinde ülser, erozyon (sıyrıntı) ve abrasyon (aşınma) gibi belirtiler ile kendini gösteren hastalıklara bir göz atalım.
Dana difterisi (buzağı difterisi), Bovine papular …
B12 vitamini (cobalamin) insanlarda ve hayvanlarda birçok enzimatik sistem için, karbonhidrat ve yağ (lipid) metabolizmaları, enerji elde etme sistemi, aminoasit sentezi için gerekli bir vitamindir.
B12 vitamini (kobalamin) insanların beyin fonksiyonları, sinir dokusu ve …
Diğer adı “Yağlı Karaciğer Hastalığı” olan, tıbbi deyimle “hepatic lipidosis” olarak bilinen karaciğer yağlanması doğumu takiben enerji eksikliği çeken ineklerde görülen bir metabolik bozukluktur.
Karaciğer vücutta birçok fonksiyonun yanısıra “arındırma işlevi” de görür. Yapabileceğinden …
İneklerde karaciğer büyümesi çoğunlukla mezbahada karşımıza çıkar. Tabii ki karaciğer büyümesi sadece ineklerde değil, danalarda da ortaya çıkabilir. Hayvanlar canlıyken belirti gösterdiklerinde, şüphe duyulursa, bazı karaciğer enzimlerinin tahlil edilmesi ile teşhis edilse de çoğunlukla sorun kesimden sonra ortaya çıkmaktadır. Canlı …
Sığırların pembe göz hastalığı
Sinekler – Moraxella bovis
Koyun ve keçilerde pembe göz hastalığı
Sinekler, rüzgar, toz
Klamidya – mikoplazma
Listeriosis (silaj gözü)
Bozuk silaj. Listeria monocytogenes
İneklerde göz kanseri
Squamous cell carcinoma
Beyaz yüzlü ineklerde yatkınlık, …
PTA Protein ( lbs ) : Tahmini süt proteini arttırış değeri …
Buzağıların ani kaybı hayvan sahipleri için büyük üzüntü, işletmeler için ise büyük zarardır.
Buzağıların ani ölümüne yol açan birçok hastalık söz konusudur. Bunların en çok bilineni E.coli septisemisidir. Eski yıllara göre elimizde çok sayıda önleme olanağı var. Ama halen, …
BVD
IBR
Neospora caninum
Leptospirosis (Leptospira hardjo bovis = Leptospira borgpetersenii serovar)
Trichomoniasis
Vibriosis (Camphylobacter)
Brusellosis
Mavi dil
Akabane
Listeriosis (Listeria monocytogenes)
Arcanobacterium (Actinomyces) pyogenes – Nadiren
Chlamydophilosis (Chlamydiosis) (koyunlarda, nadiren sığırlarda)
Aspergillus ve diğer mikotoksinler (Küf)
Sistemik Enfeksiyonlar …
Koyun ve keçilerde Mycoplasma ovipneumoniae solunum yolu enfeksiyonlarında (pneumoni, akciğer enfeksiyonları, zatürre) çoğunlukla birincil (primer) etkendir. Tek başına pnömoniye yol açabileceği gibi, başka etkenlerle birlikte de olabilir. Koyun ve keçilerde (tabii, kuzu ve …
Opistotonus (opisthotonus, opisthotonos) başın ve boynun şiddetli bir şekilde geriye doğru kasılması anlamına gelir. Sinirsel hastalıkların belirtilerinden biridir.
Opistotonus ile kendini gösteren sinirsel hastalıklar beyin, beyincik ve beyin sapının hasarı ile ortaya çıkan hastalıklardır.
Bu belirtiyle ortaya çıkan hastalıklar; …
Genel olarak metritis, bazen de endometritis dediğimiz rahim yangıları koyun ve keçilerde sorun olarak karşımıza çıkmakta, önemli ekonomik kayıplara yol açmaktadır.
Çoğunlukla hijyen eksikliği başlıca sebeptir. Rahim fırlaması (prolapsus uteri), güç doğum, yavrunun rahim içerisinde ölmesi ve mumyalaşması, …
İnekler vücut dilleriyle konuşurlar. İneklerin vücut dilinden anlamanın yolu onları dikkatle izlemektir. İzledikten sonra ise sıra gözlediklerimizin “tercümesi”ne gelir.
Yemlik önünde ikinci sıra yapan inek;
“Açım, ama yemliğe yaklaşamıyorum, yemlik önünde yeterince yer yok”.
Ayakta …
Kuru Gangren (Kangren, Gangrene) vücudun uç kısımlarına giden kan akışının bozulması ile ortaya çıkan ve dokuların ölmesi ile sonuçlanan bir bozukluktur. Aslında bir belirtidir. Sorunun arkasında çoğunlukla 2 önemli hastalık vardır.
Kuru gangrene yol açan, kulak ucu, kuyruk …
Sığırlar da terleyebilirler. İnsanlar kadar değil, ama terleme söz konusudur.
Terleme vücut ısısının kontrolü için, aşırı vücut ısınmasının önlenmesi için gereklidir. Fakat sığırlarda bu kontrol mekanizmasında ağızlarını da açarak çaba gösterebilirler.
Sığırlarda “terleme hastalığı” diye bir hastalık …
İneklerde dört fonksiyonel meme ucunun dışında bazen fazladan küçük meme uçlarına da rasgeliyoruz. Benzer bir durum keçilerde de görülmektedir. Keçilerde 2 fonksiyonel meme ucunun genellikle arka tarafında fonksiyonel olmayan meme uçları göze çarpar.
Fazla meme ucu literatürde extra teat, …
Lacaune koyunu sütçü bir ırk olup, Fransa’nın ünlü koyun ırklarından biridir. Adını yetiştirildiği Lacaune Bölgesinden almaktadır. Güney Fransa’da Tolouse kentinin doğusu ile Montpellier kentinin batısı arasında dağlık bir bölge olan Lacaune Bölgesinde çok eski yıllardan beri yetiştirilen bu ırkın …
İneğin ikiz yavru doğurması bir çeşit piyangodur. Tabii ki piyango kabul edilmesi için birtakım koşullar söz konusu. Öncelikle anne ve yavruların sağlıklı olması çok önemli. Eğer anne de yavrular da sağlıklı ise, diğer bir konuya göz atmak gerekir. Yavrular …
İle de France Paris’i de içine alan bölgenin adıdır. Ünlü Fransız koyun ırkı İle de France da bu bölgeden ismini almıştır. 1822-1830 yılları arasında Veteriner Fakültesi tarafından Ramboillet, Dishley Leicester ırkları üzerinde çalışılarak elde edilen Dishley Merino koyunu aynı zamanda …
Yeni doğum yapan bir inek bizden neler bekler? Ya da biz yeni doğum yapmış olan bir inekten neler bekleriz?
Bir köşe yazımda yeni doğum yapan inekten “gezegendeki en stresli hayvan” olarak söz etmiştim.
Doğumdan sonra ineğin bu …
Veteriner hekimlerin hayvan sağlığı ile ilgilenmeleri aslında insan sağlığı ile ilgili koruyucu hekimlik hizmetlerinde rol almış oldukları anlamına gelir.
Konuyu anlatabilmek için birkaç örnek verelim; örneğin bir veteriner hekimin kedi ya da köpeklere kuduz aşısı yapması “insan sağlığı…
İneklerde bağırsak yangılarına genel olarak “enteritis” veya “enterit” adını veriyoruz. İshal bu sorunun başlıca belirtisidir.
İshal dışındaki belirtiler;
Ikınma, sancı (karın ağrısı), arka ayakları değiştirerek yere vurma, belin kamburlaştırılması, iştahsızlık, süt veriminde azalma, zayıflama …
Bazen yeni doğan buzağılarda sık soluma, abdominal soluma (karnını dövme), hırıltılı solunum gibi belirtilerle karşılaşabiliriz.
Bu solunum güçlüğüne yabancı literatürde Respiratory Distress Syndrome (RDS) adı veriliyor. Sebebi çoğunlukla prematüre (günsüz) doğum olmakla birlikte, …
Üre, bilindiği gibi, zehirli bir maddedir. At, köpek, insan ve işkembesi henüz oluşmamış buzağılarda zehirleyici etki gösterir.
Ancak; işkembenin, daha doğrusu işkembedeki yararlı bakterilerin bir marifeti olarak ruminantlarda (geviş getiren hayvanlarda) üre yemlere katılabilir.
Aslında üre demek, …
Bana ülkemizin heryerinden çok sayıda soru gelir ve tümünü yanıtlarım.
Küçükbaş geviş getirenlerle yani koyun, keçi, kuzu ve oğlaklarla ilgili soruları gözden geçirdim. Sorular çeşitli konularla ilgili olmakla birlikte, en çok sorulanları listeledim.
Yavru atma (düşük yapma, abortus…
Ülkemizde çiğ süt fiyatı dönem dönem büyük sorunlar oluşturacak şekilde düşük kalmaktadır. Ülke çapında olduğu gibi, Ege Bölgesinde ve İzmir’in çok süt üreten ilçelerinde de bu sorun sıklıkla karşımıza çıkıyor. Bu yüzden sürdürülebilir işletmeler giderek “işini sürdüremeyen işletmelere…
Çiftlik hayvanlarında gözyaşı akıntısı birçok hastalığın belirtileri arasında yer alır.
Gözyaşı akıntısının başka belirtilerle birlikte değerlendirilmesi gerekir. Başka belirtiler olarak ilk akla gelen burun akıntısıdır. Gözyaşı akıntısı çoğunlukla burun akıntısı ile birlikte ortaya çıkar.
Çiftlik hayvanlarında hırıltı, aksırma, tıksırma, …
Raşitizma geviş getiren çiftlik hayvanlarının yavrularında yani kuzu, oğlak ve buzağılarda kemiklerin eğrilmesi ile ortaya çıkan bir bozukluktur. Kemik yumuşaması olarak adlandırabileceğimiz raşitizma uzun kemiklerin yay gibi eğrilmesi, topallık, aksak ve salık yürüyüş, astazi (ayakta duramama), ayağa …
Bir çiftlikte hayvanlarda burun akıntısı, gözyaşı akıntısı, öksürük, hızlı soluma, hırıltılı solunum, aksırık, tıksırık, topallık, eklemlerde şişlik, kulağını asma (kulağı bir yana doğru eğik tutma), meme yangısı (mastitis), iştahsızlık, durgunluk gibi belirtiler sıklıkla görünüyorsa Mikoplazma bovis …
Sütçü ineklerde ortaya çıkan viral bir hastalıktır. Etkeni Onkojenik (kanserojen) retrovirus (oncornavirus) olan Bovine Leukemia virüsüdür (BLV).
Hastalık çoğunlukla Leukosis olarak bilinir. Dünyanın birçok ülkesinde olduğu gibi, ne yazık ki, ülkemizde de görülen …
Çiftlik hayvanlarında kansızlık (anemi) başlıca 3 temel sorunla ilişkilidir. Kan kaybı, alyuvarların (eritrosit) yıkımlanması, kemik iliğinin çalışmaması.
Bu 3 temel sorunun arkasında neler olduğuna bakalım;
Kan kaybı bir kanama şeklinde olacağı gibi, kanın dışkıya ve idrara …
Çiftlik hayvanlarında B1 vitamini (Thiamine) vücudun birçok kimyasal reaksiyonunda rol oynar. Örneğin; asetilkolin, piruvat, ATP, Krebs siklusu gibi. Karbonhidrat metabolizmasında, hücrelere, beyne ve sinir dokusuna enerji sağlanmasında görevlidir. Sinir sisteminin normal fonksiyonlarını yapabilmesi için thiamine şarttır. Sinirsel sinyallerin …
Süt sektörünü üretici, sanayici ve tüketici kesimiyle birlikte önümüzdeki yıllarda neler bekliyor? Sektörün aydınlık geleceği için neler yapmalıyız?
Tabii ki öncelikle süt üreten hayvancılık işletmelerinin sürdürülebilirliği sağlanmalıdır.
Zaten bütün konu bunun üzerinde düğümlenmektedir.
Aslında bundan sonra …
Epigenetik insanlarda ve hayvanlarda genetik ile çevrenin birbirini etkilemesini açıklayan bir bilimdir.
Epi: üzerinde, üstünde, yukarısında anlamına gelir. Epigenetik ise “genler üstü genetik” anlamında kullanılıyor. Epigenetik’e göre DNA herşey değildir. Çevresel faktörler genetiği etkiler. Çevresel faktörler genetiğin …
Şaşılık çiftlik hayvanlarında, sığırlarda, kuzu, oğlak ve buzağılarda, koyun ve keçilerde görülen bazı hastalıkların belirtisidir.
Şaşılık çeşitli yönlerde olabilir. Genel olarak ciddi hastalıkların belirtisi şeklinde karşımıza çıkar. Şaşılık temel olarak merkezi sinir sistemini etkileyen hastalıklara işaret eder. Örneğin; tetanoz, …
Bunlar iki tıbbi terim. Profilaksi (prophylaxis) önlem almak, koruyucu hekimlik anlamına gelen bir sözcük.
Polifarmasi (polypharmacy) ise fazla sayıda ilaç kullanma, çok ilaç kullanma anlamına geliyor.
Sahadan çokça bilgi alan bir veteriner hekim olarak profilakside …
Düvelerin veya ineklerin döl tutma konusunda sorun yaşamaları işletmelerin “döl kaybına” yol açar. Kovadaki 3 önemli delikten biri budur. Diğerleri, bilindiği gibi, yavru ve süt kayıplarıdır.
Döl kaybına yol açan bir tek sebep yoktur. Birçok sebep söz konusu …
Dünyada, özellikle ABD ve Avrupa’da süt sığırcılığı işletmeleri daha karlı olabilmek için nelere dikkat ediyorlar? Bunları birlikte gözden geçirelim.
Tabii ki süt sığırcılığında kazanç sağlamanın başlıca yolu 1 litre süt satıldığında 2 kg kesif yem alınabilmesinden geçer. Ancak bu ezber …
İneklerde meme yangıları ile döl verimi arasındaki ilişki bilinen bir durumdur. Meme dişilik organlarından biridir. Yani başka bir deyimle ineğin memesi bir “jinekolojik” organ olup döl verimiyle de yakından ilgilidir.
ABD’de 2018 yılında yapılan bir araştırmada aynı işletmede somatik hücre …
Maedi-Visna koyunların virüs etkenli bir hastalığıdır. Hastalık ilk kez 1954 yılında İzlanda’da tanımlanmıştır. İzlanda dilinde maedi solunum güçlüğü, nefes darlığı anlamına geldiği için Maedi adı verilmiştir. Hastalığın diğer bir formu ise aşırı zayıflama, tükenme, kuruma anlamına gelen Visna’dır. Belirtilerden yola …
Ekinokok genel olarak kist hidatik olarak bilinen, tıbbi adı Ekinokkosis veya Hydatidosis olan bir parazit hastalığıdır. Hastalık etkeni olan parazit Echinoccus granulosis (EG) olarak adlandırılan bir şerittir.
Şeritin (Tenya, Cestod) asıl konakçısı köpek, ara konakçısı koyundur.
Daha geniş …
Çiftlik hayvanlarında verem (tüberküloz) işletmelerin sürdürebilirliğini önleyen en önemli hastalıklardan biridir.
Hastalığın etkeni Mycobacterium bovis adı verilen bir mikroorganizmadır. Tüberküloz tüm çiftlik hayvanlarında görülebilir ancak çoğunlukla sığırlarda görülür. Kuluçka süresi (inkübasyon dönemi) etkenin hastalık yapma …
Ergotizm hayvanların hastalıklı bitki yemesi sonucunda meydana gelen birtakım bozukluklardır.
Ergotizmin Türkçe karşılığı “çavdar mahmuzu zehirlenmesi” dir.
Hastalığın isminin “çavdar mahmuzu” olması ilk teşhisin çavdar bitkisinde (Secale cereale) konulmuş olmasındandır. Bitkisel hastalık sadece çavdarda değil tüm hububatlarda …
Süt kesen koyun ve keçilerde süt veriminin aniden azalması veya tamamen kesilmesi ile ortaya çıkan agalaksi (agalaksiya) hastalığına yetiştiricilerin verdiği isimdir. Zaten orijinal isim de “sütsüzlük” anlamına gelir.
Agalaksiya sadece süt kesilmesi ile kalmayan, son derece tehlikeli …
Sığırların derilerinde kanamalı noktacıklar veya kanamalı kabarcıklar ile ortaya çıkan, sineklerin hayvandan hayvana bulaştırdığı paraziter bir hastalıktır. Hastalığın etkeni Parafilaria bovicola adı verilen bir yuvarlak kurt (nematod)tur. Etkeni dolayısıyla hastalık Parafilariosis olarak bilinir.
Parazitin erişkin formu deri …
Sığırlarda ve özellikle de yeni doğum yapmış ineklerde bazen kanlı dışkı ile seyreden hastalıklar söz konusu olabilir.
Kanlı dışkı; içinde kan pıhtıları görülen ishaller veya katran renginde dışkı şeklinde göze çarpar.
İneklerde doğumu takip eden günlerde daha çok görülme sebebi …
Ülkelere göre;
RESMİ süt verim ortalamaları.
ABD Jersey 9407 kg süt %4,8 yağ %3,6 protein
ABD Holstein 11.924 kg süt %3,8 yağ %3,13 protein
ABD Brown Swiss 10.313 kg süt %4 yağ %3,35 protein
İtalya Simmental 7146 kg süt %3,91 …
Jersey ırkı inekler dünyada cüsselerine göre en fazla süt veren hayvanlardır. Ayrıca süt yağı, süt proteini, sütteki yağsız kuru madde oranı diğer ırklara göre gayet yüksektir. Süt kalsiyumu da yine aynı şekilde yüksek olup, süt kazeini yapı ve miktar …
Artıkların çiftlik hayvanlarına verilerek yem olarak değerlendirilmesi mümkündür.
Tarla artıkları, manav, market artıkları, gıda sanayii artıkları, unlu mamuller ve fırın artıkları, konservecilik ve meyve suyu sanayii artıkları çiftlik hayvanlarına verilebilir.
Çiftlik hayvanlarının yemeği reddetmediği herşey yem olabilir.
Biracılık artıkları, …
İşkembe asidozu çiftliklerin yaygın ve yüksek maliyetli bir sorunudur.
Özet olarak geviş getiren hayvanların yüksek nişasta ve düşük selüloz (lif) aldıkları zaman ortaya çıkan bir durumdur.
Bilim insanları bu durumu “oligofruktoz fazlalığı” olarak açıklıyorlar. Sonuçta …
İneklerde ve besi danalarında döş ödemi, sıklıkla görülmese de, bazen yetiştiricilerin karşısına çıkmaktadır.
Sorun gerdan ile ön ayaklar arasında (parasternal bölge) su toplanması ile belirgin bir hale gelir. Bu duruma yabancı literatürde brisket disease (brisket hastalığı) denilmektedir.…
Sütçü sığır işletmelerinin başlıca dertlerinden biri meme yangılarıdır (mastitis).
Çok sayıda mastitis etkeni olmakla birlikte, en önemli etkenlerin başında E.coli gelmektedir.
Bazı E.coli mastitisleri ani gelişen (akut) şekilde, şiddetli ve öldürücü olabilmektedir.
E.coli laktozu (…
Kükürt (sülfür, S) geviş getiren çiftlik hayvanlarında eksikliği de, fazlalığı da zararlı olan bir mineraldir.
Sülfür işkembede mikrobiyal protein sentezinde rol oynar. Methionine, Cysteine (sistein), homocysteine (homosistein), taurin gibi aminoasitlerin sentezinde, aynı zamanda …
Özellikle süt kuzularında mezbahada karaciğerlerin atılması hayvan sahiplerinin önemli ölçüde ekonomik olarak zarar görmesine yol açar.
Mezbahada küçük geviş getirenlerin karaciğerleri belli bir döneme kadar karkas üzerinde tartılır. Karkas üzerinde tartılan sakatatların atılmasını gerektiren durumlar sürü sahipleri için gerçekten kötü …
Çiftlik hayvanlarında sancı (karın ağrısı) bir belirtidir ve önemli hastalıkları işaret eder.
Sancı aynı zamanda bütün dünyada bir ”hayvan refahı” sorunu olarak kabul edilir.
Sancı belirtisiyle karşımıza çıkan hastalıkları gözden geçirelim;
Kırkbayır (omasum) …
İnek tohumlanınca döllenmiş yumurta (zigot) yumurta yolunda (oviduct) 6 günlük bir yolculuk yaparak yedinci gün rahime düşer. Bu yolculuk esnasında zigot bölünerek “embriyo” haline gelir.
Embriyonun anne tarafından tanınması ineğin kızgınlık gösterdiği günün ardından …
İneklerde ve besi danalarda yeme-içme bozuklukları, ne yazık ki, hayvancılık işletmelerinde sıklıkla karşılaşılan durumlardır.
Yeme içme bozuklukları arasında akla ilk gelenler duvar yalama, toprak yeme, tahta kemirme, idrar içme, idrar yalama gibi problemlerdir. Böyle yiyecek olmayan maddelerin yenmesine pika …
Pancar posası şeker pancarından şeker elde edilirken çıkan yan üründür.
Ülkemizde şekerin şeker pancarından elde edilmesi yöntemi seçilmiş ve ilk şeker fabrikası 17.12.1926 tarihinde Uşak’ta işletmeye açılmıştır. Daha sonra Alpullu, Eskişehir, Turhal ve Adapazarı şeker fabrikaları ile birlikte 27 …
Yeni doğmuş kuzu, oğlak ve buzağılarda sadece bir gerçek mide vardır. Abomasum, şirden veya şırdan adını verdiğimiz bu gerçek midenin ön kısmında ileriki günlerde ön mideler, yani rumen, retikulum ve omasum oluşur. İşkembe, börkenek ve kırkbayır dediğimiz ön mideler …
CMT (Kaliforniya mastitis testi) gizli mastitisi “görünür” hale getiren, doğrudan ineğin yanında yapılabilen, gayet pratik, çok ucuz maliyetli bir testtir. Testin amacı kolay ve hızlı bir şekilde sütteki somatik hücre sayısını (SHS) ortaya çıkarmaktır. …
Düve yetiştirmek süt sığırcılığında yem masrafından sonra ikinci sırada gelen önemli bir masraf kalemidir. Doğumdan beri sürekli masraf edilen dişi bir buzağı düve olup doğuracak, bize bir yavru ve süt verecektir.
Doğum takiben düvenin memelerinden süt gelmemesi hayvan sahipleri …
Tükürük (salya) ineklerde sindirime yardımcıdır. İşkembede de tampone edici bir görevi vardır. Vücutta karbondioksit ve bikarbonat oranını ayarlayarak metabolik asidozu önler.
Salya’nın aşırı miktarda olmasının iki ana sebebi vardır. Primer (birincil) sebep aşırı tükürük üretimidir. …
Buzağı ishalleri çiftliklerde gerçekten büyük sorun. Erken müdahale, klinik bulguların iyi takibi ve değerlendirilmesi buzağı kayıplarını önleme yönünde bize başarı getirebilir.
Buzağıların ishal olmaması için koruyucu hekimlik önlemlerinin eksiksiz olarak alınmış olması şarttır. Ağız sütünün tam olarak, en kısa sürede …
Buzağı ishallerinin doğum yapan inekle ilgili yönleri de söz konusudur. Buzağı ishallerinin anneleri ile ilgili olan taraflarını gözden geçirelim.
İlk olarak söylenmesi gereken “sağlıklı anneler ve sağlıklı yavrular” konusudur. Annenin beslenmesi, özellikle kuru dönemdeki bakım ve besleme koşulları …
Çiğ sütte somatik hücre sayısı (SHS) ineğin meme sağlığı ve süt kalitesi hakkında önemli bir göstergedir.
Staphylococcus aureus adı verilen mikroorganizmanın meme dokusunda yaptığı yıkımlanmanın sonucunda ortaya çıkan meme yangısına kontagiyöz mastitis (bulaşıcı meme yangısı), …
Çiftlik hayvanlarında inleme çok önemli bir belirtidir. Çoğunlukla inleme belirtisi ile ortaya çıkan hastalıklar prognozu (akıbeti, sonu) kötü olan hastalıklardır.
Şiddetli pneumoni (zatürre, solunum yolu enfeksiyonu), çivi, tel, iğne, kadın tokası batması sonucu oluşan retikuloperitonitis travmatica …
Süt sığırcılığında hayvanların yattığı yer büyük önem taşır. İnek altlıklarının sağlık, verim ve üreme yönünden etkileri tartışılmaz boyuttadır.
Altlık materyallerinin ineklere konfor sağlaması ve meme yangısı (mastitis) yönünden güvenli olması gerekir. Altlık olarak dünyada birçok materyal kullanılmaktadır. …
Hiçbir belirti göstermeden, müdahale etme şansı vermeden küçükbaş hayvanların ölümüne yol açan hastalıkları ve olayları sıralarsak; enterotoksemi (Clostridium perfringens tip D enfeksiyonu), Bradzot (Clostridium septicum enfeksiyonu) ilk 2 sırada yer alır. Ancak bu kadarla kalmaz. …
İri yapısı ve yağlı sütü ile ünlü Anglo-Nubian Keçileri aslen Hindistan kökenli olan Nubian keçileriyle İngiliz keçi ırklarının uzun yıllar melezlenmesi sonucunda elde edilmiştir.
Nubian ırkı ismini Mısır’ın güneyi ile Sudan’ın kuzeyinde, Nil Nehri çevresinde bulunan Nubia bölgesinden almaktadır. …
Bağırsak düğümlenmesi ineklerde ve bazen buzağılarda ortaya çıkabilecek olan akut (ani seyirli) bir sorundur. Her ırkta, her yaşta görülebilir. Fakat, ineklerde doğum sonrası dönemde görülme sıklığının daha fazla olduğu bilinmektedir.
İnce bağırsakların kalın bağırsaklara bağlandığı yerde bir “…
İneklerin gözleri yuvalarından dışarı doğru fırlamış ise bu duruma “exophtalmos” adı verilir. Eğer şiddetli bir darbe sonucunda göz yuvarlağı göz çukurunun tamamen dışına fırlamış ise buna da “proptosis” denilmektedir.
İneklerin bazıları ve özellikle Jersey ırkı …
Histophilus somni (eski adıyla Haemophilus somnus) çiftlik hayvanlarında birçok soruna yol açan ayrıca birçok hastalığın da oluşmasında fırsatçı bakteri olarak yer alan, tehlikeli, yaygın bir mikroorganizmadır. Ne yazık ki, çoğunlukla, göz ardı edilen, teşhisi yönünde harekete geçilmeyen bu …
Buzağının vücut ısısı yükselirse bir hastalık, özellikle de bir enfeksiyon söz konusudur. İshal, göbek yangısı, eklem yangısı, difteri ve solunum yolu enfeksiyonlarında vücut ısısı yükselir. Bunun dışında termik stres (ısı stresi) de vücut ısısının yükselmesine yol açar. …
Bilindiği gibi ineklerin kuyruğunun inek davranışları konusunda özel bir yeri vardır. Ancak kuyrukta da bazı sorunlar oluşmakta ve tedaviye gerek duyulmamaktadır.
Kuyrukta gangren, çürüme, kırık, çıkık, varis ve tümörler söz konusu olabilir. Kuyruk felci de bu sorunlar ile birlikte veya …
Hayvan sahiplerinin en başta gelen şikayeti iştahsızlıktır. Çiftliklerde “yemini yemiyor” şikayeti yaygın bir sorundur. Ama iştahsızlık sadece bir belirtidir. Tek başına bir hastalık değildir. Kesinlikle diğer belirtilerle, iyi bir veteriner hekim muayenesiyle, hatta bazı durumlarda laboratuar tetkikleriyle değerlendirilmelidir.…
Doğum yapan ineğin ilk kızgınlığını görmek en önemli bulgudur. Takiben ikinci kızgınlığını da görmek ve kaydetmek gerekir. Her şey yolundaysa üçüncü kızgınlık görüldüğünde ineğin tohumlanması uygundur.
İnek kızgınlık belirtileri gösterir. Bu belirtiler iyi takip edilmelidir. Birçok kızgınlık belirtisinin içinde en …
İneklerde ve diğer hayvanlarda diz kapağı (patella) takılması zaman zaman ortaya çıkan bir sorundur.
Patella (diz kapağı) diz ekleminin üzerinde bir oluk boyunca aşağı-yukarı belli sınırlar içerisinde hareket eder.
Patellanın bazı sebeplerden dolayı bu hareket sınırlarının …
Koyunlarda şiddetli kansızlık ile seyreden, kenelerle bulaşan bir hastalıktır. Etkeni Anaplasma ovis’tir. Ülkemizde çoğunlukla Anaplasma ovis bulunduğu, ancak, bazen Anaplasma phagocytophilum’un da etkenler arasında olduğu bilinmektedir. Bulaşma çoğunlukla keneler ile olmaktadır. Rhipicephalus bursa başta olmak üzere, birçok kene ailesi bulaşmada …
Birim karbondioksit cinsinden üretilen sera gazının çevreye verdiği zarar “karbon ayak izi” olarak tanımlanıyor. Aslında karbon ayak izi insan faaliyetlerinin çevreye verdiği zararın ölçüsüdür.
Önce bazı tesbitler yaparak konuya girelim.
Süt sığırcılığı ile uğraşan işletmelerin yem maliyetleri gerçek anlamda büyük sorun oluşturmaktadır. Eskiden fakültelerde “1 litre süt satınca 2 kg kesif yem alınabilmeli” diye bir öğreti vardı. Öyle olsa iyi. Ama, şimdi “1 litre süt satıldığında 1.3 …
İneklerin ya da buzağıların tüyleri bize bir işaret verir. Tüy yapısı besleme, sağlık, hastalıklar, hatalar konusunda önemli bir göstergedir. Hatta, tüy yapısının sürü yönetimi hatalarının önemli bir göstergesi olduğunu söyleyebiliriz.
Tüy rengi ve yapısı ile diğer belirtiler ile birleşince çok …
Buzağılar erişkinlere göre daha çabuk ısı stresine girerler. Isı stresine giren buzağının soluma sıklığı artar. Yetiştiriciler arasındaki deyimle “karnını döver”. Giderek ağzını açarak solumaya başlar. Daha az yem tüketir. Daha çok su içer. Aktivite azalır. Buzağı ayakta durmayı …
İneklerde doğum sonrası idrarda kan görülmesine “puerperal hemoglobinüri” adını veriyoruz. Bilindiği gibi hemoglobin kana rengini veren, alyuvarların (eritrositlerin) içinde bulunan, oksijenin vücut içinde taşınmasını sağlayan maddedir.
Doğum sonrası iştahsızlık, doğumu takip eden günlerde süt veriminin giderek …
Koyunlarda tüy çekme (yün yolma, yün yeme) bazı sürülerde önemli sorunlardan biri olarak karşımıza çıkmaktadır.
Koyunlarda yün yolma çoğunlukla dişilerde ve kapalı barınaklarda gözlenmektedir. Genel olarak sırt bölgesinde tüysüzlük (Alopecia) olarak göze çarpan bu sorun diğer belirtilerle de birlikte olabilir. …
Çiftlik hayvanlarında hırıltılı solunum birçok problemin belirtisi olarak ortaya çıkar. Bu tarz soluma bazen “ıslık çalma” bazen de “horlama” olarak görülebilir. Hırıltılı solunum çoğunlukla boynu ileri doğru uzatma, ağzını açarak soluma, sık soluma, soluk alma güçlüğü …
Biyogüvenlik işletmelerin koruyucu şemsiyesidir. Bu şemsiyenin altında sürü yönetimi ve koruyucu hekimlik vardır. Özellikle süt sığırcılığı işletmelerinde bu üç konuya dikkat edilmesi kazancı arttırır.
Koruyucu hekimlik denince akla sadece aşılama programları gelmemelidir. Koruyucu hekimlik uygun barınak ve konfor ile başlar. …
Bilindiği gibi deplasman yer değiştirme demek. Spordan ve özellikle de futboldan dolayı dilimize girmiş, herkes tarafından bilinen, kullanılan bir kelime.
Süt sığırcılığında ise “deplasman” denilince akla ilk gelen “abomasum deplasmanı”dır. Geviş getiren hayvanlarda üç ön midenin, …
1863 yılında Edinburgh Veteriner Kolejinden Prof. John Gamgee sınır aşan hastalıkları görüşmek üzere Avrupa’dan veteriner hekimleri davet etti.
Bu toplantı ilk Uluslararası Veteriner Hekimlik Kongresi olarak kabul edilir.
– 1906’da 8’inci Uluslararası Veteriner Hekimler Kongresinde “daimi komite” kuruldu.…
Hayvanlar arasında meme tümörlerinin en çok görüldüğü tür köpeklerdir. Fazla sıklıkla olmasa bile, zaman zaman inek, keçi ve koyunlarda da meme tümörleri görülür.
Tümörlerin bir kısmı dışarıdan belli olur. Bazıları ise meme bezi içerisinde olup, dışarıdan belirgin bir şekilde görünmezler. …
İri buzağı, güç doğuma yol açması bakımından, önemli bir risk faktörüdür. ABD’de Sürü Yönetimi ile ilgili bir sorun olarak kabul edilir. Ülkemizde bazı yetiştiriciler iri buzağı doğmasından hoşlanırlar. Ancak; güç doğuma yol açarsa, daha sonra buzağılama aralığının uzadığı da bir …
Giardia hayvanlarda ve insanlarda bulunabilen, hastalık yapıcı bir bağırsak parazitidir. Protozoa’dır. Çiftlik hayvanlarında ve özellikle yavrularda sorunlara yol açar.
Giardia duodenalis (Giardia lamblia, Giardia intestinalis) adı verilen protozoa buzağı, oğlak ve kuzularda kistik yapısıyla bağırsakların “fırça kenarı” adı …
Bu soru zaman zaman bana çokça sorulur.
Bazı bölgelerimizde patatesin para etmediği, “tarlada kaldığı” dönemlerde üreticiler patateslerini hayvanlara yedirerek değerlendirmek istiyorlar. Bu soru öyle dönemlerde karşımıza çıkıyor.
Sorunun yanıtı; evet. İneklere patates yedirebiliriz. Ancak; durumu her yönden gözden …
Bir süt sığırcılığı işletmesinde eğer aşağıdaki hastalıkların görülme sıklığı fazlaysa mutlaka besleme hataları söz konusudur.
Düşük süt bileşenleri (yağ, protein), düşük süt verimi, lohusalık dönemi hastalıkları (ketosis, topallık, mastitis, rahim yangısı = metritis, sonun atılamaması, midenin yer değiştirmesi = abomasum …
Süt sığırcılığı işletmelerinde sürü yönetiminin temel kurallarından biri de iyi gözlemdir.
Damda, ahırda 5 dakikalık iyi bir gözlem çok büyük anlam taşır. O esnada gördüklerimizi değerlendirebilirsek önemli sonuçlar ortaya çıkabilir.
Damlarda 4 önemli grup vardır. Laktasyondakiler, kurudakiler, buzağılar, düveler.
Yemlik …
İneklerin doğumdan hemen önce ve doğumdan sonraki günlerde iştahsız olması, gerekli miktarda kuru madde alamamaları büyük sorunların habercisidir.
Kuru dönemde işkembe papillaları küçülmüş, işkembenin içerisindeki faydalı bakteri ve protozoalar (infusorialar) azalmıştır. İşkembenin absorbsiyon kapasitesi düşmüştür. İşkembe hareketleri yavaşlamış, işkembe durgunluğu …
Dünyada hayvan refahına büyük önem verilmektedir. Hayvanların stresten uzak tutulmaları ve hasta olmalarının, aç kalmalarının ve ağrı çekmelerinin önlenmesi başlıca görevimizdir. Örneğin; şiddetli sancı ve ishal ile hayvanları rahatsız eden Salmonellosis hastalığı artık tüm dünyada hayvan refahı sorunu olarak algılanmaktadır.…
Buzağılarda kulak yangıları (otitis) bazen sorun olmaktadır. Hasta kulağın olduğu tarafa doğru başın eğik tutulması en önemli belirtidir. Kulaktan akıntı gelmesi, iştahsızlık, bazen denge kaybı, başın bir yere sürtülmesi, hasta kulak tarafına doğru dönme gibi belirtiler de görülür. Kulak yangısı …
Çiftlik hayvanlarında titreme birçok hastalığın belirtisi olarak ortaya çıkar. Titreme temel olarak sinirsel bir belirtidir. Bu belirti yalnız başına olmaz. Başka birtakım belirtilerle birlikte karşımıza çıkar.
Büyükbaşlarda Koriza (sığırların öldürücü nezlesi), Üçgün hastalığı (Ephemeral Fever), Anthrax (Şarbon), Ketosis (Asetonemi), Çayır …
Çiftliklerde her iki tarafın da mutlu olması halinde sürdürebilirlik sağlanır. Yani hem hayvanlar hem de sahipleri mutlu olmalıdır. Demek ki önce etinden, sütünden yararlandığımız hayvanlar mutlu olmalı.
Bu konuyu ‘’hayvan refahı’’ olarak ele alıyoruz. Refah sağlayamadığımız hayvanlardan istediğimiz verimi alamayız. …
Besicilikte en önemli iki sorunun birincisi, besiye uygun dana temini, ikincisi ise besi sonuna kadar yem teminidir. İkisi de önemli miktarda finansman gerektirir. Üçüncü sorun ise işte budur. Finansman.
Besiye uygun daha temini için ülkemizde bir sistem yoktur. Halen ülkemizde …
Ektima virus etkenli, koyun, keçi ve özellikle de kuzu ve oğlaklarda görülen çok bulaşıcı bir hastalıktır. Etken Parapoxvirus’tur. Yavrularda ağız, dudak, diş eti, burun delikleri çevresi ve burun üzerinde yaralarla kendini gösterir. Şiddetli vakalarda kulak ve yüzde de yaralar görülebilir.…
Yararlı mayalar hayvanlarda yem katkısı olarak kullanılmaktadır. Bu yazımızda yararlı mayalardan Saccharomyces cerevisiae’nın geviş getiren hayvanlardaki kullanım alanları üzerinde duracağız.
Saccharomyces cerevisiae ekmek ve şarap yapımında kullanılan fermantasyon ve pişirme konularında yararlandığımız bir mayadır. Hayvanların beslenmesinde atlarda, kanatlılarda, yurtdışında …
Düveler bir işletmenin en önemli yatırımıdır.
ABD’li çiftlik sahiplerinin ifadelerine göre, bir işletmede yem maliyetinden sonra ikinci sırada gelen maliyet unsuru düve yetiştirmektir. O yüzden düvelerin döl tutmaya hazır hale getirilmesi ve bir an önce döl tutarak işletmeye yavru ve …
Koyunlarda siğil (papilloma) bir virüs enfeksiyonu olarak zaman zaman sürülerde sorun haline gelebilir. Etken papillomavirus ailesinden OaPV1, OaPV2 virüsleridir. Bazı vakalarda sığır papillomaviruslerinden BPV2 genotipinin de saptandığı bildirilmiştir.
Koyunlarda siğiller çoğunlukla deri (cutaneous) tümörü olarak ortaya çıkar. Ancak, mezbahalarda kesim …
Buzağı, kuzu ve oğlakları ishal sebebiyle kaybediyoruz ya da ishal geçirenler yetiştiricilerin deyimiyle ‘’kavruk’’ kalıyorlar.
İshal görüldüğünde yetiştiriciler daha önce kullandıkları bir antibiyotiği tekrar kullanıyorlar, bazen sonuç alıyorlar, bazen de sonuç alamıyorlar. Bu arada hastalık ilerliyor ve yavruları …
İneklerin meme derisi üzerindeki yangısal durumlar, yaralar, ülserler, akneler büyük sorunlardır. Bu sorunlara bakteriler, virüsler, mantarlar, uyuz etkenleri, tahriş ediciler, güneş yanığı, soğuk yanığı sebep olabilir. Tahriş edici etmenler arasında idrar, kireç tozu, Bakır Sülfat (göktaşı, göztaşı) sayılabilir. Virüsler arasında …
Bana sorulan sorulardan biri de budur.
Evet, çiftlik hayvanlarında Aspirin kullanılabilir. Ağrı kesici ve ateş düşürücü olarak aspirin ABD’de çok kullanılan bir ilaç olup, veteriner hekimlikte kullanılmak amacıyla toz veya büyük ‘’bolus’’ şeklindeki tabletler halinde satılmaktadır.
Ağız yoluyla dozu; hayvanın …
Et ve süt elde ettiğimiz hayvanlar işkembeli hayvanlardır. İşkembe sayesinde bu hayvanlar et, süt ve süt yağı üretirler. Herhangi bir sorun yaşadıklarında ise ilk önce işkembeleri çalışmaz. Yetiştiriciler arasında genel olarak ‘’ineğin iştahı yok’’, ‘’yemini yemiyor’’, bazen de ‘’işkembesi durdu’’, …
Gangrenli meme yangısı ineklerin ve sütçü keçilerin tehlikeli bir hastalığıdır. Meme loblarından birisi mavimsi, mor renkten siyaha kadar değişen bir renk alır. İştahsızlık, durgunluk, ani zayıflama, titreme, yatar pozisyonda kalma gibi sistemik belirtiler görülür. Bazen de hayvan ölür.
Meme derisi …
Kuzu ve toklularda soluk alma güçlüğü, hızlı soluma, hareket sonrası öksürük, zayıflama gibi belirtilerle ortaya çıkan akciğer hastalığı, bazen ölümler ile de sonuçlanabilir. Yetiştiriciler arasında ölen kuzu veya tokluların ‘’akciğeri kaburgasına yapışmış’’ olduğu ifade edilen bu hastalığın etkeni Pasteurella bakterileridir.…
Kuzu ve toklularda soluk alma güçlüğü, hızlı soluma, efor sonrası öksürük, durgunluk, ağırlık kaybı, yüksek ateş, iştahsızlık, yatar pozisyon, sürüden ayrı kalma gibi belirtilerle ortaya çıkan solunum yolu enfeksiyonları aynı zamanda ölümlere de yol açmaktadır. Dünya literatüründe ortalama ölüm oranının …
Leptospirosis Leptospira adı verilen mikroorganizma tarafından oluşturulan bir hastalıktır.
Sarılık, kansızlık, idrarda kan görülmesi, yüksek ateş, halsizlik ve solunum güçlüğü gibi belirtilerle ortaya çıkar. Süt veren hayvanların sütleri birdenbire kesilir. Gebe hayvanlar yavru atar. Leptospirosis döl verimi sorunlarına da yol …
İnekler her konuda bize bilgi verirler. İneğe sorarsak mutlaka en doğru yanıtı alırız. İnek derdini de mutluluğunu da anlatır. Yeter ki biz ineğin ‘’vücut dilini’’ anlamaya çalışalım. Anlamaya çalışmak en başta iyi bir gözlem ile olur. Ancak; diğer duyularımızı da …
Sütçü ineklerde embriyo dönemindeki ölümler büyük ekonomik kayıplara yol açmaktadır. Sürü sahiplerinin ‘’döndü’’ dedikleri olayın arkasında çoğunlukla embriyonik ölümler vardır.
Embriyonik ölümleri bilim insanları 2’ye ayırıyorlar. Erken embriyonik ölümler, geç embriyonik ölümler. Embriyonik ölümlerin çoğunluğu erken embriyonik safhada olup, tohumlamadan …
Dünya genelinde 4 Ekim Hayvanları Koruma günü olarak belirlenmiş olup, hayvanların iyi koşullarda beslenmeleri, korunmaları, işkence ve eziyetten uzak tutulmaları gibi konularda farkındalık yaratmayı amaçlayan bir gündür.
Amaç, sirklerde, hayvanat bahçelerinde, sokaklarda ve çiftliklerde bulunan hayvanlara merhametli davranılmasını, kötü muamele …
Piyeten (ayak çürüğü) topallıkla ortaya çıkan, iki tırnak arasındaki deri dokusunun yangısıdır. Küçükbaş hayvancılıkla uğraşanların zararına yol açan, uğraştırıcı, yıldırıcı bir sorundur.
Piyeten dünyada önemli bir ‘’hayvan refahı sorunu’’ olarak algılanmaktadır.
Etkeni Dichelobacter nodosus adı verilen bir bakteridir. Dichelobacter …
ABD’li bilim insanları gezegendeki en stresli hayvanın ‘’yeni doğum yapmış inek’’ olduğunu söylüyorlar. Tabii ki bu stres doğum sonrası günlerde de ineğin peşini bırakmıyor.
Doğum sonrasında en çok görülen hastalıkların doğum felci, abomasumun yer değiştirmesi, sonun atılamaması, laminitis, yağlı karaciğer …
Köşe yazılarımın ve TV programlarımın konularını bana gelen sorular oluşturmaktadır.
En çok sorulan sorular ve bana akseden sorunlar antibiyotik kullanıldığı halde sonuç alınamayan vakalarla ilgilidir. Yaygın bir problem halinde olan bu durum ‘’antibiyotik çalışmıyor!’’ tarzında bir yaklaşımla ortaya konulmaktadır. Bu …
Koyunların kuzulaması harika bir olaydır. Mutluluk, bereket, verim ve neşedir. Ancak, bu güzel olayı gölgeleyen bazı sorunlar da ortaya çıkabilir.
Doğum ile ilgili olarak, doğumun hemen öncesinde veya hemen sonrasında koyunlarda ortaya çıkabilecek problemleri listelersek, gebelik zehirlenmesini, hipokalsemiyi, genital organların …
Her sektörde olabilir, ama hayvancılık sektöründe de sıkıştıkça mucizeler ararız. Gerçekten zorlukları çok olan bir iştir hayvancılık.
Tabii, en büyük sorun üretilenlerin ucuz, girdilerin pahalı olmasıdır. Zaman zaman süt ucuz, yem pahalı olur. Et olması gereken fiyata satılmaz. Süt/yem paritesi …
Bazen doğumu beklenen bir buzağı, ne yazık ki; anormal bir şekilde doğuyor. Hayvan sahipleri büyük bir hayal kırıklığına uğruyor. Anormallikler (anomali) tüm vücutta olabildiği gibi ağızda da görülüyor.
Başlıca doğmasal (congenital) ağız anomalileri yarıklardır. Dilde, damakta, dudaklardaki yarıklar gerçekten çok …
Geçenlerde bir üretici dostumuzun sorusu ile karşı karşıya kaldım. Üretici dostumuz ‘’Holstein ineğimi Angus tohumu ile tohumlattım, doğan yavru 24 aylıkken kaç kg ağırlığa ulaşır?’’ diye sormuştu.
Güzel bir hayal. İşte bu hayalin gerçekleşmesi için önündeki engelleri kaldırmak lazım. Bu …
Keçilerin akciğerleri ile akciğer zarlarını etkileyerek, solunum yolu sorunlarıyla ortaya çıkan, çok bulaşıcı ve öldürücü bir hastalıktır. Etkeni Mycoplasma mycoides (Mm) mikrop kümesinden (ailesinden) Mycoplasma capricolum subspecies capripneumoniae’dır.
Etken yıllar içerisinde bilim insanları tarafından çeşitli isimlerle anılmış olup, …
Süt sığırcılığı ile uğraşan çiftliklerin sorunlarından biri de buzağıların birbirlerini, ineklerin ise hem kendilerini hem de diğer inekleri emmesidir.
Her ırk için geçerli olan bu davranış bozukluğu (anormal davranışlar) Simmental (Fleckvieh) ırkında daha fazla göze çarpmaktadır. Buzağılar birbirlerinin kulaklarını, göbeklerini …
İneklerin doğumu esnasında ve takip eden günlerde en az 15 adet sorun ile karşılaşma ihtimalimiz vardır. Ketosis, doğum felci, abomasum deplasmanı (mide dönmesi), metritis (rahim yangısı), meme ödemi, zayıflama, yağlı karaciğer hastalığı, rahim fırlaması (prolapsus uteri), güç doğum, sonun atılamaması …
Hayvancılık işletmelerinin sahipleri iyi bir rasyonun besleme konusunu halledeceğini düşünürler. Ancak konu ‘’yemleme yönetimi’’ olarak ele alınmadığı sürece rasyon doğru da olsa, besleme doğru değildir. Zaten rasyonun kâğıt üzerinde olduğu, doğrusunun hayvan tarafından tüketilen ve sindirilen yem olduğu artık birçok …
Çiftlik hayvanlarının başlıca düşmanı Escherichia coli’dir. Çubuk şeklinde, gram negatif bir bakteri olan E. coli en başta bağırsak enfeksiyonları olmak üzere çok sayıda hastalığın meydana gelmesinde birincil (asıl) etkendir. Bazı hastalıklarda ise sekunder (ikincil) etken olarak devreye girer.
E. coli …
Hayvancılık sektörümüzün gelişmesini engelleyen, önünü tıkayan sorunlar çok fazladır. Süt fiyatlarının düşük, yem fiyatlarının yüksek olması, tüberküloz ve bruselloz gibi sürü hastalıklarının halen ülkemizde hüküm sürmesi, mera, çoban ve bakıcı sorunları, kaba yemlerimizin yetersizliği ve kalitesizliği sayılabilecek başlıca problemlerdir.
Ancak; …
Aminoasitler (AA) tüm canlılar için önemlidir. Ruminantlar (geviş getirenler, işkembeli hayvanlar) için ise önemi ve temin edilme yolları daha da çarpıcıdır.
Aminoasitler proteinlerin yapı taşlarındandır. Bunlardan bazıları vücutta sentezlenirler. Bazıları ise bir şekilde dışarıdan alınmalıdırlar. Dışarıdan alınması gerekenlere esansiyel (EAA) …
Botulism Klostridyum botulinum’un sebep olduğu, felçler ile seyreden öldürücü bir hastalıktır. Almanca literatürde ‘’Lamsiekte’’ olarak adlandırılır.
Hastalık aniden ortaya çıkar. İlk belirti arka ayakların tutmamasıdır. Felç durumu giderek başa doğru yayılır ve tüm vücudu içine alır.
Klostridyum botulinum’un toksinleri (zehir) …
Geviş getiren hayvanların enerjisi işkembeden gelir. Geviş getirenlerde sadece enerjinin değil, sütün, süt yağının ve canlı ağırlığın kaynağı da işkembedir.
İşkembe dediğimiz bölüm aslında 3 ön mide kompartmanının bir bölümüdür. Tümü ineklerde bir arada 150-200 litrelik bir organdır. Genelde hepsine …
İneklerdeki mastitisi (meme yangısı) etkenlerine ve sonuçlarına göre iki bölümde inceleyebiliriz.
Bunlardan biri bulaşıcı (Kontagiyöz) mastitis, diğeri ise; çevresel mastitistir. Bulaşıcı mastitis inekten ineğe, memeden memeye bulaşır. Bulaşma yeri çoğunlukla sağım odasıdır. Bulaştıran da insandır.
Çevresel mastitis ise ineğin bulunduğu, …
İneklerin meme başlarında bazen pirinç tanesi gibi, karnabahar şeklinde veya yassı yuvarlak yapıda siğiller görülür.
Süt sağımını zorlaştıran, meme yangılarının görülme sıklığını arttıran, meme başında kanama, yara, sıyrık ve ülserlere yol açabilen bu siğillerin etkeni virustur.
Bovine Papillomavirus ailesinden 13 …
Sığırların sırt derilerinin altında şişlikler ile karakterize olan bu hastalığın tıbbi adı Hypodermosis’tir.
Ülkemizde yıllar öncesi çok büyük boyutta zararlara yol açan Nokra, daha sonraki yıllarda Macrocyclic lakton grubu endektositlerin (parazit mücadele ilaçlarının) kullanılmasıyla azaldıysa da halen yer yer görülmeye …
1- ) Vücut kondisyonlarında önemli bir değişiklik var mı?
2- ) Buzağıların ağız sütünü tam olarak aldıklarından emin misiniz?
3- ) İneklerin önünde yem artıyor mu ? Artıyorsa ne kadar artıyor? Artan kısmın yem değeri var mı?
4- ) Buzağılama …
Kum kelebeği (Dicrocoelium dentriticum) koyun sürülerinin en büyük dertlerinden biridir. Dicrocoeliasis olarak bilinen bu hastalıkta kum kelebekleri karaciğer safra yollarına yerleşerek büyük kayıplara yol açarlar.
Dicrocoelium dentriticum trematodlar yani karaciğer kelebekleri arasında en küçük, en tehlikeli olandır. Diğer karaciğer kelebeklerine …
Bahar aylarında çayırlarda, meralarda birdenbire, fışkırırcasına büyüyen yeşil otlar hayvanların ve hayvan sahiplerinin çok hoşuna gider. Çayırlarda neşe ile otlayan hayvanlar birdenbire kasılmaya, titremeye (Tetani) başlarlar. Bu duruma ‘’çayır tetanisi’’ adını veriyoruz. Tıbbi ismi hipomagnezemi yani magnezyum eksikliğidir.
Bol ot …
İneklerin doğum yaptıktan sonra tekrar kızgınlık göstermemesi yetiştiricilerin en büyük sorunlarından biridir. Bu duruma ‘’anöstrus’’ adını veriyoruz.
Anöstrus boşta geçen gün sayısını ve buzağılama aralığını yükselten, özetle döl kaybına yol açan bir sorundur. Hatta bazı durumlarda ineğin zorunlu olarak sürüden …
Silaj, özellikle süt sığırcılığında, en önemli yemlerden biridir.
Her şeyde olduğu gibi, silaj da doğru kullanıldığında çok yararlıdır. Fakat ülkemizde silajların birçok işletmede ne yazık ki, faydadan çok zararlı olduğunu görüyoruz. Bazı yerlerde ‘’böyle silaj olacağına keşke hiç olmasa’’ dedirtecek …
İneklerin gözlerinde, göz kapaklarında, göz pınarlarında oluşan tümörler ‘’squamous cell carcinoma’’ olarak bilinen göz kanserleridir.
Bu tip tümörler göz yuvarlağında, üçüncü göz kapağında, kornea tabakasında çeşitli büyüklükte olabilirler. Bazen ülser, nekroz, şiddetli gözyaşı akıntısı ile birlikte olurlar. Kanser ileri safhalarda …
Körlük gözde, göz sinirinde veya beyinde oluşan hasarların ortaya çıkardığı bir belirtidir. Sinirsel hastalıkların birçoğunda körlük başlıca belirtilerden biri olarak karşımıza çıkar. Önce ineklerde körlüğe yol açabilecek olan hastalıkları listeleyelim;
Pembe göz hastalığı (Enfeksiyöz Keratokonjunktivitis, Moraxella bovis enfeksiyonu), Listeriosis (silaj …
Koyun ve keçilerde burun akıntısı birçok hastalığın belirtisi olarak karşımıza çıkar. Bu belirtiden yola çıkarak işaret ettiği hastalıkları ele alalım.
Öncelikle burun akıntısının rengini, kıvamını göz önünde bulundurmalıyız. Tek taraflı mı, çift taraflı mı sorusuna yanıt aramalıyız. Akıntı kanlı, irinli, …
Koyunlarda, bazen de keçilerde burun kurdu (Oestrus ovis) geçmiş yıllarda daha büyük bir sorundu. Etkin antelmentikler sayesinde son yıllarda belirgin şekilde bir azalma gözleniyor.
Östrus ovis bir sinek larvasıdır. Diptera (çift kanatlı) ailesinden sineklerin larvası burun ucundan göç ederek koyunların …
Besi ‘’genç erkek sığırların büyüme dönemlerinde uygun yemlerle en kısa sürede ekonomik canlı ağırlıklarına ulaştırılmaları’’ olarak tanımlanıyor.
Kârlılık, tüm ticari işlerde olduğu gibi, ucuza almak ve olabilecek en iyi fiyata satabilmek ile mümkündür. Özet olarak; ‘’alırken’’ kazanılır. Bu işin ticari …
Hastalıklarla karşı karşıya kaldığımızda hastalığın belirtileri ortaya çıkmıştır ve biz sadece belirtileri görürüz. Aslında o hastalıkların arkasında ‘’yapıcı, hazırlayıcı sebepler’’ vardır. Yani, yazının başlığındaki gibi, her hastalığın bir mazisi vardır. Hastalıkları incelediğimizde görülecektir ki; gerçek sebepler insanların ihmali, unutması ya …
İnekler her zaman temiz, taze, kaliteli suya ihtiyaç duyarlar. Canlı ağırlıklarına göre değişmekle birlikte, bir inek günde, en az, 100 litre su tüketir.
İnekler yosunlu suları içmek istemezler. Zorunlu olarak içseler bile, hoşlanmazlar. Bu durum daha az su içmelerine yol …
İşkembe dediğimiz organ aslında içinde işkembenin (Rumen) de olduğu 3 ön mide ile bir gerçek mideden (Abomasum) oluşur.
Gerçek mideden önceki bölüm Omasum yani Kırkbayırdır. Yetiştiriciler arasında Kırkbayır, bazı bölgelerde Kırkkat, veteriner hekimlikte ise Omasum adı verilen bu bölüm isminden …
Neospora caninum parazitik tek hücreli canlı (protozoa) olup, çiftlik hayvanlarında yavru atmaya sebep olan Neosporosis hastalığının etkenidir.
Neospora caninum köpekler ile geviş getirenler arasında ortak bir parazittir. Daha genel bir tanımla ‘’et yiyenlerin son konakçı, ot yiyenlerin ise ara konakçı …
Bazen buzağılar, ne yazık ki; eklem bozuklukları ile doğuyor. Bu doğmasal anormalliğe (Kongenital Anomali) ‘’Arthrogryposis’’ diyoruz. Yeni doğmuş buzağılarda çeşitli Kongenital anomaliler ile karşılaşabiliriz. Bunlar içerisinde %24 oranıyla en çok karşılaşılan bozukluklar iskelet, kas sistemindekilerdir.
Çoğunlukla anormallikle doğmuş buzağılara yararımız …
Bugünlerde Coronavirus (Coronaviridae) çok konuşuluyor. Coronavirus ailesi çok büyük, çok geniş bir aile. Evcil hayvanlarda, yaban hayvanlarında, kuşlarda ve diğer kanatlılarda hastalıklara sebep oluyor.
Coronaviridae (Coronavirus) ailesinin altında daha küçük aileler var. Onlar da kendi aralarında daha küçük ailelere ayrılıyor. …
ABD’de ünlü bir deyiş vardır. Bunu daha önce de yazmıştım. Tekrar yazıyorum. ‘’Buzağının ilk 2 günü yaşayıp yaşamayacağını, ilk 2 ayı ise iyi bir inek olup olmayacağını belirler.’’
İleride süt yapacak olan hücreler ilk 2 ayda oluşmaya başlıyor. Bilim insanlarının …
İnekler öksürürse nerelere bakalım? İnekler neden öksürür?
Buzağıların, besi danalarının çokça bilinen tipik solunum yolu enfeksiyonları ineklerde de görülebilir. Stres ile başlayan, virüsler ve bakterilerin sebep olduğu Zatürre (Pneumoni) ergin sığırların da sorunudur. Fakat ineklerin öksürmesine yol açan sebepler bununla …
Tahir Selçuk Yavuz
Veteriner Hekim
Yıllardan beri TV programlarımda, seminerlerimde sürekli olarak vurguladığım, köşe yazılarımda değindiğim iki konuda Koronavirus (Covid19) ortaya çıktığından beri haklı olduğumu tekrar anladım. Birincisi, her zaman söylediğim, ‘’bir hastalığın aşısı varsa, büyük nimettir.’’, ikincisi ‘’hastaları …
Klinik olarak normal görünen, düzenli kızgınlık gösteren, 3-4 kez tohumlandığı halde döl tutmayan ineklere yetiştiriciler ‘’döndü’’ diyorlar. Dünya literatüründe Repeat Breeder (RB), Repeat Breeder Cow (RBC) olarak geçen bu duruma biz ‘’ dönek inek’’ adını veriyoruz.
Tohumlanan ineğin tekrar kızgınlık …
Kuzu ve oğlaklarda ishal ile seyreden birçok hastalık vardır. En başta E.coli’yi sayabiliriz. Diğerleri; Klostridyum perfringens, Kripto, Koksidiosis, Salmonellosis, Rotavirus, Koronavirus enfeksiyonları, Giardiasis olarak sıralanabilir. Ayrıca etkeni virüs olan Mavi Dil ve koyun keçi vebası hastalıklarının da belirtileri arasında ishal …
Bazı koyunlar zayıfsa ve bir türlü ağırlıkları artmıyor, hatta giderek daha da zayıflıyorsa birtakım hastalıklar akla gelir.
Aşırı parazit istilası, Kazeöz lenfadenitis (Koyun Pseudotüberkülozu), Koyunların Akciğer Kanseri, Koyun Paratüberkülozu (OJD = Ovine John’s Disease), diş sorunları, Ayak Hastalıkları (tırnak çürüğü, …
Hayvanların genital organlarının dışarı fırlamasına yetiştiriciler arasında böyle denilmektedir. Tıbbi terim Prolapsus’tur. Rahmin fırlamasına Prolapsus Uteri, dış genital organın bir greyfurt büyüklüğünde dışarı çıkmasına Prolapsus Vagina adı verilir.
Bu yazıda dış genital organın dışarı fırlaması üzerinde durulacaktır.
Riskler:
Bu …
Hayvanlara içirilen sıvıların insan hatasıyla akciğerlere kaçması, ne yazık ki, rasgeldiğimiz bir sorundur.
Zorla içirilen (drench) ilaç, süt, sıvı yem katkıları insanların hatası sonucu hayvanların akciğerlerine kaçtığında Aspirasyon Pneumonisi (Zatürre) ortaya çıkar. Hastalığa inhalasyon pneumonisi, yabancı cisim pneumonisi veya gangrenli …
Sığırlarda görülen pembe göz hastalığının benzeri koyun ve keçilerde de görülür. Ancak; etkenleri farklıdır. Sığırlarda etken Moraxella bovis iken, koyun ve keçilerde etkenler Klamidya (Chlamydophila = Chlamydia) ve Mycoplasma’dır.
Pink Eye (Pembe Göz), OİK (Ovine Infectious Keratoconjunctivitis) ya da Contagious …
Bakır vücut için çok gerekli bir İzmineral’dir. Eksikliğinde kuzularda ‘’enzootik ataksi’’ adı verilen, felçlerle ve topallıkla belirgin bir hastalık ortaya çıkar. Ancak; her şeyin fazlası zarardır. Burada tıbbın ünlü sözü aklımıza geliyor.
‘’İlaçla zehir arasındaki fark dozdur’’.
Bakırın fazlalığı koyunlarda …
Süt sığırcılığı işletmelerinde görmek istemediğim, ama çok gördüğüm sorunlar var.
Bunlar yüzünden işletmelerde hastalıklar, stres ve kayıplar artıyor. Süt kaybı, buzağı kaybı, döl kaybı ve bazen de hayvanın kaybı gibi dertler ile karşılaşıyoruz. Bu kayıplar üretici dostlarımızı ve ülkemizi zarara …
Buzağıların ishalden sonra gelen ikinci önemli sorunu öksürüktür. Öksürük aslında bir belirtidir. Hastalığa ‘’Enzootik pneumoni’’, ‘’ buzağı pneumonisi’’ adı verilmekte olup, bazı araştırmacılar tarafından ‘’buzağıların viral pneumonisi’’ de denilmektedir. Özetle hastalığa ‘’zatürre’’ veya ‘’buzağıların solunum yolu enfeksiyonu’’ diyebiliriz.
Hastalık birçok …
Geviş getiren hayvanlarda iç parazitler büyük ekonomik kayıplara yol açabilirler.
Sindirim ve solunum yoluna yerleşenler, öksürük ve ishale sebep olurlar. Kansızlık, ağırlık kaybı, yemden yararlanmanın azalması ve hatta hayvanın kaybı büyük zararlar ortaya çıkarabilir. Ayrıca; kesim sonrası sakatatların imhası ile …
Bakır önemli bir mikromineraldir. Vücutta antioksidan enzimlerin ve bazı hormonların yapısına katılır. Bakır eksikliğinde vücut direnci azalır. Zayıflama, kansızlık, tüylerde bozukluklar, döl verimi sorunları, ishal, tırnak yapısında anormallikler, topallık gibi sorunlar ortaya çıkar.
Kuzu ve oğlaklarda bakır eksikliği ile ortaya…İlk olarak ‘’kırmızı-beyaz alaca ırk’’ olarak bilinen bu ırka daha sonraları köken aldığı İsviçre’nin ‘’Simme’’ vadisinden dolayı Simmental adı verilmiştir. Almanya’da Fleckvieh olarak bilinir.
Simmentaller saman sarısından koyu kırmızıya kadar değişen renklerde olurlar. Vücudunda beyaz alacaları vardır. Baş çoğunlukla beyaz …
Sütü bakımından eşsiz bir ırk olan Jersey, başka yönlerden de üstünlüğü olan bir ırktır. Tüm iklim koşullarında yetiştirilebilir. Kolay adapte olur. Fertil, yani döl verimi iyi olan Jersey ırkı inekler sürüde uzun süre kalırlar (Longevity). Hatta ömür boyu süt verimi …
İşkembe diyoruz, ama aslına bakarsak işkembe denilen bölüm geviş getiren hayvanların üç ön midesinden biridir. Hatta genel olarak gerçek mide yani abomasum da içine katılarak, tümüne işkembe denilmektedir.
İşkembe (rumen), börkenek (retikulum), kırkbayır (omasum), ve şirden (abomasum) geviş getiren hayvanların …
Sahada yaşanan sorunların biri de uzun süreli antibiyotik kullanımıdır. Bu konu ‘’bilinçsiz antibiyotik kullanımı’’ tarzında sürüp gitmektedir.
Çiftliklerde, hayvancılık işletmelerinde daha önce kullanılan antibiyotikler herhangi bir durumda tekrar temin edilerek kullanılıyor. Eğer sonuç alınmazsa bir başka antibiyotik ile devam ediliyor …
Hayvancılığımızda, ne yazık ki, birikmiş sorunlarımız vardır. O yüzden 2020 için umutlarımız pek fazla yeşermiyor. Hayvancılık otla, yemle ve bilgiyle olur. Bunların tümünün eksik olduğu bir ülkede hayvancılıktan umutla söz etmek kolay değil.
Tüberküloz ve Bruselloz orada öylece dururken, boğa …
Her iş kuralına göre yapılmalıdır. Hayvancılığın da kuralları vardır. Kurallara uyulmadığında kazalar ve hatta zincirleme kazalar meydana gelir. Bu yazımızda koyun ve keçi yetiştiriciliğinde sağlık ile ilgili temel kuralları ele alacağız.
Sürü yönetiminin temel kuralları bu konuda da geçerlidir. Kuru-temiz, …
Bu hastalığın literatürdeki adı Ischemic Teat Necrosis (ITN). Çoğunlukla ilk doğumunu yapmış düvelerde görülen bir hastalık.
Meme başının memeye birleştiği yerde bezelye çapında bir yara ile başlıyor. Daha sonra o bölgeye kan gitmiyor. Kan gitmeyen bölge nekroze oluyor. Meme başı …
Sütçü sığır işletmelerinin en büyük dertleri arasında sayılan döl tutmama ile ilgili olarak yumurtalıklardan kaynaklanan sorunları ele alalım.
İneklerin ve düvelerin kızgınlık göstermemesine, döl tutmamasına ve sürüden çıkarılmasına yol açan en önemli sorunlar; yumurtalıkların çalışmaması (İnaktif Yumurtalık) ve yumurtalık kistleridir. …
Bir süt ineğinden her yıl bir yavru alınması istenir. ideal olan ineklerin doğumdan iki ay sonra tekrar döl tutmasıdır. Ülkemizde birçok inek, özellikle ithal inekler döl tutmama probleminden dolayı, birçok zaman ve para kaybından sonra, kesime gitmişlerdir
İneklerde kızgınlık göstermeme …
Tabii ki, oğlaklar da ölmesin. Bu yazı oğlaklar için de geçerlidir.
Zaten bakteriyel, viral etkenlerden meydana gelen hastalıklar sonucu daha doğmadan önce çok sayıda kuzu ve oğlak kaybediyoruz. Mantar, protozoa etkenli hastalıkları ve mineral noksanlıklarını da katarsak bu sayı daha …
Türkiye’de hayvancılığımızın son 40 yılında yani 1979 – 2019 yılları arasında sorunlar azalmış mıdır? Ya da tam tersi, artmış mıdır?
Son 40 yılda bizim hayal edemeyeceğimiz aletler ve makineler ortaya çıktı. 40 yıl önce, ilaçlar kıttı, aşılar sınırlıydı. Antiserum yoktu. …
Hayvancılık işletmelerimiz sorunlarla boğuşuyor.
Ülkemizde yapısal, kökü derinde sorunlar var. Bunların tümünün altında yatan en büyük sorun bilgisizliktir. Ne yazık ki; bu durum, birkaç istisna hariç, genel ve yaygın bir sorun halinde sürüp gitmektedir. İşin daha da kötüsü, bilgisizler bilmediklerinin …
Genellikle 1-2 haftalık buzağılarda buzağı maması veya süt içirildikten 1 saat sonra ortaya çıkan karın şişliği tehlikeli bir durumdur.
Buzağıların o günlerde sadece bir tek midesi vardır.
Gerçek mide, abomasum veya şirden adını verdiğimiz bölümde ani gaz birikmesi ile ortaya …
Buzağıların önemli hastalıklarının başında ishal gelir. Ama bazen Kabızlık (Peklik, Konstipasyon) ile de uğraşmak zorunda kalırız.
Kabızlık iki şekilde görünür.
Birincisi yeni doğan buzağının mekonyumu atamaması ile ilgilidir. Ağız sütünü tam olarak alan bir buzağı mekonyum adını verdiğimiz, doğmadan önce …
Canlıların aç, susuz ve havasız kalmaları en büyük refah sorunudur. Yemlik boyu mesafesinin dar olması, aşırı kalabalık, sıkışık barınaklar, sürü yönetiminin temel ilkeleri olan kuru ve temiz sistemine aykırı, pis ve ıslak ortamlar refah sorunu olarak karşımıza çıkan durumlardır.
Barınaklar …
Aşılar koruyucu hekimliğin ve sürü yönetiminin vazgeçilmez, en önemli unsurlarıdır. Aşılar bunları bulanların, üreterek bize sunanların bağışladıkları birer nimettir. Aşılar hastalıklarla mücadelenin, işletmelerdeki kazancın ve başarının anahtarı olup, kullanmasını bilenlerin en güçlü silahıdır. Aşılamalar sağlık, zaman ve para kazandırır.
Aşılama …
Aşım dönemi öncesi, zayıf kondisyonlu koyunlara yem desteği verilmesine ‘’flushing’’ denir. Flushing ile koyunun yumurtalığına destek vermiş oluruz. Bu destek sayesinde yumurtalıkta kaliteli yumurta üretimi gerçekleşir.
Flushing kararı, zamanı ve uygulaması tamamen koyunların kondisyonuna bağlıdır. Normal olarak aşım dönemine 2-3 …
Çiftlik hayvanlarında, sığır, koyun, keçi ve atlarda deriyi güneş ışınlarına karşı duyarlı hale getiren etmenlerin etkisiyle deride oluşan sorunlara ‘’fotosensitizasyon’’ adı verilir.
Deriyi güneşin ultraviyole (UV) ışınlarına duyarlı hale getiren etmenler 2 başlık altında incelenebilir. Birincisi fotodinamik bileşenler, …
Bir sütçü sığır işletmesinde kazancı ve sürdürülebilirliği etkileyen 3 temel nokta vardır.
Doğan buzağıyı yaşatmak, inekten alınabilecek en yüksek verimi almak, ineği tekrar gebe bırakmak.
Zaten bir kısım buzağıyı daha doğmadan önce kaybediyoruz. Fakat, ne yazık ki; canlı doğan buzağılardan …
Süt sığırcılığı yapan işletmelerde zaman zaman görülen bu sorun hayvan sahiplerini tedirginliğe sevk eden, üzücü ve ekonomik kayıplara yol açan bir durumdur.
Yapılan tedavi girişimlerinden sonuç alınamaması, belirsizlik, durumun nereye gittiğini kestirememek, umutla, umutsuzluk arasında çelişkilerle geçen günler giderek üzücü …
Batı Nil Humması (West Nile Fever = WNF) son günlerde basında çıkan haberlerle ülkemizin gündemine geldi.
Batı Nil Humması atlar, kuşlar ve insanlar arasında sineklerle bulaştırılan viral bir hastalık. Bu yüzden de zoonotik. Yani hayvanlardan insanlara bulaşan hastalıklardan biri.
Hastalık …
Hayvancılık yapılan işletmelerde biyogüvenlik koruyucu hekimliğin de üzerinde, büyük bir öneme sahip olup, geniş bir çerçeveyi kapsar.
İşletmelerin kuruluşunda biyogüvenlik ile ilgili her türlü önlemin alınmış olması şarttır. Kuruluş ve inşaat aşamasından sonra da, işletme döneminde, her konuya biyogüvenlik bilinci …
Ülkemizde, özellikle son yıllarda gençler köyde kalmıyorlar. Şehirlere gitmek istiyorlar. Çiftçi çocukları babalarının işlerini yürütmek istemiyorlar. Kırsal kesimde yaşlı nüfus artıyor, genç nüfus azalıyor. Bu durum şehirlerde başka sosyal sorunlara yol açacak hale geliyor.
ABD’de 4H diye bilinen bir oluşum …
Koyun, keçi ve sığırlarda deri hastalıkları bazen birbirine benzer.
Bazılarının tipik belirtileri vardır. Bazıları başka organlarda da hastalık yapar. O yüzden deri hastalıklarını toplu olarak gözden geçirmek yararlı olacak. Öncelikle deri hastalıklarını listeleyelim.
Dermatophilosis, BVD-MD, koyun, keçilerin çiçek hastalığı, LSD …
Buzağıların dışkısında kan görülmesi çoğunlukla akla Koksidioz vakalarını getirmektedir. Fakat burada takılıp kalmak doğru değildir. Çünkü buzağıların dışkısında kan görülmesine sebep olan başka hastalıklar da vardır.
Eğer bir hastalıkta takılırsak, örneğin; Koksidiyoz ile uğraşırken vakit kaybedersek, buzağıyı kaybedebiliriz. İshal, özellikle …
Özellikle ABD’de boğa sektörü hızla gelişiyor ve yeni genetik indeksler ortaya çıkıyor.
Biz hala ineğin başı ne renk, vücudunun kuşağı nasıl gibi konularla uğraşırken son yılların genetik gelişmeleri, DNA testleri, ineklerin gen haritasının çıkmış olması, ABD’de yeni yeni genetik özelliklerin …
Doğum olduktan sonra bazı buzağıların ‘’sarıya boyanmış’’ oldukları görülür.
Böyle buzağılar canlı olabildikleri gibi, ölü doğmuş olarak da bulunabilirler. Bu durum çoğunlukla doğumun uzadığı, yavrunun güç doğum sebebiyle içeride çok kaldığı anlamına gelir.
Sarıya boyanmış olarak doğan buzağılara her zamankinden …
Bazen koyunların da kustuğuna şahit olabiliriz.
İstemsiz olarak karın kaslarının ve diyaframın kasılması ile mide içeriğinin ağza gelmesi olarak tanımlayabileceğimiz kusma bir hastalık değil, belirtidir.
Koyunlarda kusmaya en çok işkembenin aşırı dolgunluğu ve işkembe asidozu sebep olur. Ayrıca küflü silaj …
Caprine Arthritis Encephalitis (CAE), keçilerde görülen bir viral hastalıktır. İsminden keçilerde eklem ve beyin yangısı yapan bir hastalık olduğu anlaşılsa da, çeşitli formlarda görülebilir. Hastalığın öksürük (pneumoni), meme yangısı ve aşırı zayıflama ile ortaya çıkan formları da vardır.
Etken retrovirus-lentivirus …
Cılız kuzular ‘’kaybedilmeye aday’’ kuzulardır. Kuzuların cılız olmasına yol açan sebepleri gözden geçirelim.
İlk akla gelen çoklu doğum yapan koyunların kuzularıdır. En çok özen gösterilmesi gerekenler bu kuzular ile öksüz veya terkedilmiş kuzulardır.
Kuzuların cılız olmasına sebep olan hastalıkların çoğunluğu …
Hayvancılıkla uğraşanlar Karaciğer Kelebeğini bilirler. Fakat işkembede yerleşen kelebekler de var. Latince adı Paramphistomum.
Erginleri geviş getirenlerin ön midelerinde bulunan, Trematod ailesinden bir parazit. Paramphistomum iki konakçılı, iki ağızlı erginleri konik biçimde, pembe, kırmızı renkte işkembe papillalarının içine yerleşen …
Meme haznesinde veya meme başında bazen süt taşları oluşur.
Kazein, kalsiyum tuzları ve meme epitelinin döküntülerinin bir araya gelmesiyle oluşan süt taşlarına yabancı literatürde Lactiferous Calculi, Lactolith, Milk Stone veya Teat Calculus adı veriliyor.
Süt taşları çoğunlukla çok küçük olduklarından …
