GnRH’ın döl tutma yönünde yararı var mıdır? Varsa ne zaman uygulanmalıdır?
Cevap: GnRH’ın suni tohumlama esnasında veya tohumlama sonrası, genellikle 5’inci – 9’uncu günlerde kullanılması ile ilgili pek çok çalışma yapılmıştır.
Yapılmış olan çalışmaların sonucunda, kontrol grubuna kıyasla yaklaşık olarak elde edilen %3’lük bir sayısal artış, emek ve masrafı karşılayacak derecede değildi. Ayrıca bu sonuç, kontrol grubundaki hayvanlardan elde edilenle kıyaslandığında belirgin şekilde farklı değildi.
Suni tohumlama esnasında verilen GnRH’ın çalışma mekanizması, ovulasyonun oluşmasını temin etmektedir/desteklemektedir. Suni tohumlama zamanı ineklerin pek çoğunda, LH salınımı meydana gelmiş olduğundan, GnRH doğal olarak açığa çıkarak ovulasyonu başlatır. Ovulasyon, GnRH uygulamasını takiben yaklaşık 24 saat sonra meydana gelir. Ancak, gebe kalması sorunlu olanlarda veya ineklerde ovulasyonun gecikmesi, infertiliteye neden olabileceğinden GnRH uygulaması çoğu kez önerilmektedir.
(GnRH uygulaması, üçüncü veya daha fazla suni tohumlama yapılması gereken durumlarda önerilmektedir. )
Suni tohumlama sonrasında GnRH verilmesi ise ovulasyonu takip eden folliküler dalgadaki yeni gelişmekte olan follikuüden corpus luteum (CL)’un gelişmesini temin etmek içindir.
Eşlik eden CL, kandaki progesteron seviyelerini arttırır ve gebeliğin devam etmesine yardım edebilir. GnRH, eşlik eden CL’u, yaklaşık %66 oranında arttırır (teşvik eder). Tekrar vurgulamak isterim ki, ek progesterona ihtiyacı olan ineklerde en etkili olacaktır.
Tohumladıktan 35-50 gün sonra gebeliği teyit edilen ineklerde bu uygulama ile %3’lük bir artış elde edilmiş olup bu sonuç da GnRH uygulanmayan ineklerle kıyaslandığında istatistiksel olarak belirgin bir fark yoktu.
Bu verilere bağlı olarak verilecek diğer bir kısa cevap da şu olabilir, tüm suni tohumlamalarda GnRH’ı kullanmayı tavsiye etmek güçtür, fakat döl tutması problemli olan ineklerde etkili olabilir.
Dr Ray Nebel
Kıdemli Dölverimi Uzmanı-Select Sires
