USDA (ABD Tarım Bakanlığı) tarafından 2004 yılında başlatılan DNA ve Sığır Gen Haritası çalışmaları ve İllumine Bovine SNP 50 projesiyle çıkarılan genetik markerler sayesinde yapılan GENOMİCS araştırmaları boğaların test edilmesi aşamasında yepyeni olanaklar yarattı. İllumine Bovine şirketi şu anda bir tarama ücreti olarak 250 USD ($) alıyor. Bugüne dek 2000 yeni boğa (1998-2008 yılları arasında) ve 3500 eski boğa (1996 yılına kadar) taramadan geçirildi. Taramadan geçirilen boğalarda mevcut durum ile tahmin edilenler karşılaştırıldı.
Öncelikle hangi genlerin ya da gen gruplarının hangi karakterleri etkilediğine bakıldı. Örneğin; süt verimi bir tek gen, somatik hücre sayısı ise bir gen grubu tarafından etkileniyor. DNA tahlili için kuyruk tüyü, kan, sperma ve kıl kökü kullanılabiliyor. Her ay 1000 yeni boğa taranarak veriler hızla biriktiriliyor. Özellikle embriyo transferinden doğmuş anne, babası bir, tam kardeş boğaların hangisinin ileride üstün olacağını bildiren bir buluş olduğu için genomics çalışmasına önem veren şirketlerin en doğru boğayı seçeceklerine “garanti” gözüyle bakılıyor.
Örneğin; aynı anne babadan doğan iki kardeş boğa, biri Moscow, diğeri Dublin. Pedigriye göre PTAM 1583, Yağ 26 değerlerini taşırken, genomics çalışması sonucu Dublin PTAM’de +634, Moscow +1633, Yağda Dublin -17, Moscow +28 çıkıyor.
Genomics çalışmaları sonucunda 2009 yılından itibaren pedigrilere PTA gibi GPTA kısaltılması konulmaya başlandı. G görüldüğünde genomics çalışması yapıldığı anlaşılacak. Bu çalışmalarla genlerin anne ve babadan çocuklara geçişinin çok varyasyon gösterdiği ortaya konuldu. Hangi gen, hangi kardeşte kendini gösterecek? İşte bu sorunun yanıtı genomics ile veriliyor.
Genomics ile Reliabilite, yani gerçekleşebilirlik (REL) değerleri verimde %40’tan %70’e, Tipte %37’den %65’e, sağlık ve vücut yapısı ile ilgili bilgiler %31’den %60’a çıktı. İşte bunun üzerindeki bilgileri ise, PROGENY Test tamamlıyor.
Ancak; bu henüz yeterli değil. Progeny test çalışmalarına devam edilmesi gerekiyor. REL değerleri %80’in üzerine çıktığında progeny test’e gerek kalıp kalmadığı tekrar düşünülecek. WWS firması en çok genomics çalışması yapan firma olarak 5-10 yıl daha progeny çalışmalarını sürdüreceğini açıkladı.
Genomics çalışmalarıyla nerelere ulaşılır?
1- Yeni inek aileleri, akrabalık olmayan hatlar keşfedilecek.
2- Genetik etkinin, bakım ve besleme koşulları elimine edilerek, tam anlamıyla hangi genetik faktörlere dayandığı ortaya konulacak
3- Metabolik hastalıklara karşı dayanıklılık, somatik hücre sayısı, uzun ömürlülük gibi genetik karakterler ortaya konulacak.
4- Gebelik süresi 7-8 gün kısaltılabilecek. Hatta bu şekilde güç doğum problemleri önlenebilecek. Buna en güzel örnek OMAN isimli boğa. OMAN Dünya’nın en iyi boğası olmasının yanısıra, kolay doğum ihtimali en yüksek boğa, aynı zamanda, OMAN’ın kızları normal inek doğum periyoduna göre 7-8 gün önce doğuruyor.
5- Fertilite yönünden çok büyük gelişmeler sağlanacak. Çünkü Fertilitesi yüksek boğalar veya boğa aileleri keşfedilecek.
ABD’de genomics çalışmalarını basitçe poker oyunu şeklinde açıklıyorlar. Geleneksel olarak yapılan boğa testlerinde beş kağıdın beşi de bilinmeden oyuna başlanırken. Genomics ile beş kağıdın üçü bilinerek oyuna başlanmış olacak. Şimdilik kalan iki kağıdı ise “progeny test” açacak.
Genomics çalışmaları boğa istasyonu ve sperma üretim merkezlerine progeny test sonucunda hayal kırıklığına uğramama ve daha isabetli seçim yapma şansını tanıyacak.
