Buzağıların ıkınması hayvanı olduğu gibi, sahiplerini de çok üzen bir durumdur. Sorunun çözümü için öncelikle doğru teşhis ve ona göre tedavi yapmak gerekir. Çünkü ıkınma bir belirtidir.
Ikınma birçok hastalığın ya da bozukluğun belirtisi olarak görülür. Hiçbir zaman tek başına bir belirti değildir. Başka belirtilerle birlikte ortaya çıkan ve diğer belirtilerle birlikte değerlendirildiğinde doğru teşhis konulabilir.
Yeni doğmuş bir buzağıda ıkınma gözleniyorsa, derhal arkasına bakmak gerekir. Doğmasal anormallik olarak bazen dışkı deliği şekillenmiyor (Atresia ani). Bu yönden durum kontrol edilmeli. Böyle bir anormalliğin çözümü cerrahidir. Veteriner hekim cerrahi yöntemle anüsü açabilir.
Ikınma belirtisi ile karşımıza çıkabilecek hastalıklar; Koksidiyoz, nekrotik bağırsak yangısı, Kurşun zehirlenmesi, Kripto enfeksiyonu, tetanoz, salmonellosis, kış ishali, karaciğer kelebekleri, karaciğer apsesi ile kombine sarılık, karaciğer bozukluğu ile ilgili beyin hasarı (HE= Hepatik Ensefalopati), böbrek yangısı, rektumun tahriş olması, kanlı bağırsak hastalığı, aşırı miktarda bağırsak kurdu istilası, özellikle kahverengi kurt denilen ostertagiaların bağırsakta bulunması, kabızlık.
Görüldüğü gibi ıkınma bize birçok hastalığı işaret etmektedir.
Başka belirtilerle ve gerekirse laboratuvar muayeneleriyle birleştirilerek teşhise gidilmelidir.
Yukarıdaki ıkınma ile seyreden hastalıkları kısaca gözden geçirelim.
Koksidiyoz ve Kripto bağırsaklardaki protozoan parazitlerdir.
Koksidiyozda ıkınma koyu renk dışkı, kanlı ishal ve susuzluk belirtileriyle birliktedir.
Tetanoz akılda bulundurulmalıdır. Buzağılarda göbek kordonunun dezenfekte edilmemesi sonucunda ortaya çıkabilir.
Hepatik Ensefalopati Karaciğerin hasarı, buna bağlı olarak temizleme görevini yapamaması sonucunda zararlı atıkların, özellikle de amonyağın kana karışarak beyne ulaşması ile ilgili bir bozukluktur. Ikınma sinirsel belirtilerle, saldırganlık ve körlükle birlikte olabilir.
Nekrotik bağırsak yangısı (nekrotik enteritis) E. coli ile Klostridyum perfringens mikroorganizmalarının birlikte oluşturdukları bir enfeksiyondur.
Çok kesin olmamakla birlikte etkenlerin bu iki mikroorganizma olduğu tahmin edilmektedir.
Atık akülerle temas eden hayvanlarda Kurşun zehirlenmesi olabileceği bilinmelidir.
Kanlı bağırsak hastalığında küflü yem veya silajdan gelen toksinlerle Klostridyum perfringensin beraberce hastalık yapabileceği unutulmamalıdır.
Ikınma diğer belirtiler de göz önüne alınıp, kesin teşhis konulduğunda uygun tedavi ile giderilebilir.
