Hidrosefalus adı verilen bu doğmasal anormallik doğum esnasında göze çarpar. Buzağının beyninde aşırı sıvı birikmesi, kafatasının içinde su toplanması sonucunda başın ön tarafı kubbeleşmiş, baş öne doğru büyümüştür.
İlk belirti güç doğum olarak karşımıza çıkabilir. Buzağının başı büyük olduğu için doğum kanalına sıkışır. Böyle durumlarda bazen kafatası içindeki sıvı, kafanın ön tarafı delinerek akıtılır, buzağı dışarı alınır ve anne kurtarılır.
Zaten buzağı çoğunlukla ölü doğar. Nadiren canlı doğsa bile, zayıf, emme refleksi olmayan, kör ve titreyen buzağı kısa sürede ölür.
Hidrosefali vakaları körlük ile birliktedir. Göz sinirinin zedelenmesi, optik kanalın daralması körlüğe sebep olur.
Buzağılardaki durumun benzeri kuzularda da görülebilir.
Sorunun arkasındaki sebepler çoğunlukla viral hastalıklardır.
Bunların başında BVD (Bovine Viral Diyare) gelir. Ayrıca sineklerle bulaşan, birbirine akraba virüsler tarafından oluşturulan Akabane, Schmallenberg, Mavi dil hastalıklarında da hidrosefali görülür.
Hidrosefali’ye sebep olan etmenler arasında A vitamini eksikliği (A Avitaminosis) ve genetik de sayılabilir.
Resessif (çekinik) bir gen nadiren hidrosefali’ye sebep olmaktadır. Birçok ırkta olabilmekte, ama Şarole ırkında biraz daha fazla görüldüğü bildirilmektedir.
Koruyucu hekimlik:
En başta yapılacak iş; aşısı olan virüs etkenli hastalıklara karşı aşılamanın ihmal edilmeden yapılmasıdır.
Akrabalı yetiştirmeden uzak durulması şarttır. Tabii, bu iyi bir kayıt tutmayı gerektirir. Çekinik (resesif) genler ancak yanlarına bir çekinik gen daha bulurlarsa etkili hale gelirler.
Doğal aşım, bilinmeyen genetik materyal çekinik genlerin bir araya gelme ihtimalini arttırır.
Ayrıca; doğal aşım BVD, Mavi Dil gibi hastalıkların çiftleşme yoluyla bulaşmasına sebep olabileceğinden, suni tohumlama bu yönde bir koruyucu hekimlik görevi görür.
A Avitaminosis için yemlere katkılar eklemek yerinde bir uygulama olur.
Hepsinden önemlisi tahlil yaptırıp, gerçeği bulmaktır.
Hidrocephalus vakası görüldüğünde bunu bir uyarı kabul edip, tahlil yaptırarak viral hastalıkların sürüde olup olmadığını görmek gerekir.
Bu yönde yapılacak tahliller hem ayrıcı tanı, hem de sürünün geleceği için çok büyük önem taşır.
