Süt sığırcılığı yapan işletmelerin en büyük problemlerinden biri de aşırı yağlanmış, obez ineklerdir. Eğer vücut kondüsyonu açısından bakarsak, kondüsyon skoru 4 veya 5 olan inekler ” obez inek” olarak adlandırılır. İneklerin aşırı yağlanmasına sebep olan yanlış besleme genel olarak kuru dönemde ortaya çıkar. Diğer bir ortaya çıkış sebebi ise ineklerin uzun süre döl tutturulamamasıdır.
İnekler doğumu takip eden günlerde hızla zayıflarlar. Yüksek süt verimli ineklerin bu dönemde zayıflaması kaçınılmaz bir durumdur. lohusalık günleri zayıflama günleridir. Bunun tersi; kuru dönem ise ineklerin şişmanlamaya eğilimli olduğu dönemdir.
Obez inek bizi güç doğum ile başlayan, bir veya birden fazla problemi ardarda getiren felaketler zinciriyle karşı karşıya bırakır. Güç doğum zaten başlıbaşına bir sorun olup, mutlaka devamında metritis (rahim iltihabı) ile karşımıza çıkar. Obez ineğin daha sonra yaratacağı sorunların başında ketosis gelir. Eğer durum yağlı karaciğer hastalığıyla birlikte ortaya çıkarsa tedavi şansını da yitiririz.
Obez inek sonun atılamaması, abomasumun (şirdenin) yer değiştirmesi, döl tutmama ve ayak hastalıkları ile topallıkların habercisidir. Duruma tersinden bakarsak; bir sütçü sığır işletmesinde ketosis, karaciğer yağlanması, döl tutmama, metritis, abomasumun yer değiştirmesi, sonun atılamaması, güç doğum gibi sorunlarla sık sık karşılaşıyorsak mutlaka yemleme hataları yönünden kontrollerin yapılması gerekir.
Görüleceği gibi ineklerin obez olmasını önlersek birçok metabolik hastalığa ve döl tutmama problemlerine karşı ” koruyucu hekimlik” yapmış oluruz.Sözünü ettiğimiz diğer bir “obez inek” sebebi de uzun süre döl tutturulamayan ineklerdir. Eğer süt verimi azaldığı halde, inekleri süt veriyormuşçasına beslemeyi sürdürürsek inek şişmanlar. İşletmedeki buzağılama aralığına dikkat etmek ve bu aralığın daha da uzamasına engel olmak gerekir. Yapılması gereken ise ” iyi kayıt ve iyi gözlem”dir. Bu yüzden vücut skorlamasını her zaman aynı kişi, belli aralıklarla yapmalıdır.
Bir çiftlikte 3,5 vücut skorunun üzerinde, 4 veya 5 ile skorlanacak inek çoksa çiftliğin başı dertten kurtulmaz. İneklerin obez olmaya yatkınlığı her zaman kuru dönemde olacağı için, gözlemlerin bu döneme yoğunlaştırılması yerinde olur.
