Bir çiftlikte 150 baş sağmal inekten 15 gün içinde 17 adedi yavru atmış , kan tahlilinde Neospora Caninum teşhis edilmiş.
Sorular; Kan tahlilinde hasta çıkan inekleri ne yapalım? Tekrar tohumlanabilir mi? Sürüden çıkarılsınlar mı?
Neospora tüm dünyada çok yaygındır. Bazen yetersiz teşhis edilir; bazen ise aşırı/gereğinden fazla tanı konulur. Eradikasyon ve kontrol programlarının uygulanması ise pahalı olabilir. Bazı ülkelerdeki çiftçiler, Neospora’yı eradike etmeyi denemek yerine, endemik bir sorun olarak değerlendirilmektedir çünkü kontrolü zordur ve eradikasyon programı pahalıdır (California, Meksika, Latin Amerika). Söz konusu hayvanların sürüden çıkartılıp çıkartılmayacağını değerlendirmek için Neospora’nın bölgemizde endemik olup olmadığını anlamamız gerekir. Genellikle sero-pozitif inekleri sürüden çıkarmak, 2 nedenden ötürü sorunu gidermez: çünkü çoğunlukla, sorun çiftliğin başka bir yerindedir ve pek çok sero-pozitif inek, düşük (abort) yapmaz. Ancak buna rağmen bu sürülerdeki pek çok Abortlar, çoğu sero-pozitif ineklerden kaynaklanır. Koruyucu önlemler arasında en çok üzerinde durulan, yemin dışkı ile kontamine olmasının önlenmesi, çiftlikte köpeklerin uzak tutulması ve aşırı kalabalık sürü grubu tutulmaması sayılabilir.
Kısa cevaplarım şu şekildedir:
10 tane sağlıklı hayvanı test ederek prevalans hakkında fikir edinin. Mümkünse tüm hayvanları test edin. Bu şekilde, hastalığı eradike etmek isterseniz, mücadelenin maliyetinin ne kadar olacağını öğrenirsiniz. Bana göre, daha çok inek enfekte haldedir ve henüz abort yapmamışlardır. Sero-pozitif çıkan ineklerin kızlarını da test edin. Bu kızların pek çoğu da pozitif çıkacaktır. Ekonomik maliyet bilinir ise, eradikasyon masrafı hakkında karar verilebilir. Ortam ile ilgili önlemler alınması (aşırı kalabalık sürüler, köpekler, yemin kontamine olması), yeni salgınların ortaya çıkmasını önleyeceği için, eradikasyon maliyeti aslında çok da haksız/aşırı olmayacaktır.
California ve Meksika’daki pek çok çiftçi, sürülerdeki Neospora pozitif inekleri tohumlamaya devam etmektedirler. Buna karşın, başka bölgelerdeki titiz çiftçiler ise bu inekleri seçip ayırarak sadece etçi ırk boğa sperması ile tohumlamaktadırlar.
Eğer (bu konuyla ilgili) literatür gerekirse gönderebilirim.
Saygılarımızla,
Dr.Humberto Rivera
