Bana en çok sorulan sorulardan biri de “mastitisli sütü buzağılara içirebilir miyim?” sorusudur.
Bu konuda benim yanıtım her zaman “hayır” olmaktadır.
Duruma iki yönden bakmak gerekir.
Birincisi, mastitisli süt denilen sıvı gerçekten süt müdür?
İkincisi, neden mastitis ?
Mastitisli süt deyimi temelden yanlış. Çünkü meme yangısı (mastitis) süt veren hücrelerin hasta olduğu anlamına gelir. Bu durumda “mastitisli süt” aslında hastalıklı bir organdan çıkan hastalıklı bir sıvıdır.
Diğer yandan süt içeriğiyle bu sıvının hiç ilgisi yoktur. Bu hastalıklı sıvının protein, toplam kazein, potasyum, kalsiyum, yağ, yağsız kuru madde ve laktoz bakımından süt olmadığı ortadadır.
Öncelikle besin değeri açısından süt değildir. Bunu bilelim. Ayrıca; meme yangısı yapan mikroorganizmaların toksinleri ve zararlı enzimleri bu sıvının içerisindedir.
Tehlikeli bir konu da bu sıvı içerisinde canlı mikroorganizmaların olmasıdır. Bazı mikroplar, özellikle Staph. ailesinden mikroplar doku konakçısı olarak vücuda girer ve dokular içerisine daha hayvanlar buzağıyken yerleşirler. İleride memelerin şekilleneceği dokuya giren bu konakçılar dişi buzağılar, düve veya inek olduklarında yangıya sebep olurlar.
Gelelim diğer konuya.
Asıl konu mastitisli sütü yavruya içirip içirmemek değil, ineğin mastitis olmasının önlenmesidir. Doğru sağım sırası, yani memeyi sağıma hazırlama, sağım ve sağım bitince son daldırma solüsyonu kullanılması eksiksiz uygulanırsa mastitis olmaz.
Doğru sağım için önerilenlerin eksik yapılması, yanlışlar ve ihmaller mastitise yol açar. Bu bakış açısıyla mastitis bir hastalık değil, bir sonuçtur.
Mastitis sürü yönetimi problemidir. Mastitisi ele alırken barınak yapımından, kullanılan yem katkılarına, sağımcıların eğitiminden altlık materyaline kadar her konu gözden geçirilmelidir. Hatta kuru dönem beslemesi ve aşılama programı da kritik kontrol noktaları olarak ele alınmalıdır.
Bunlar tamamen doğru yapılırsa ve doğru yapıldığına emin olursak “mastitisli süt” dert olmaktan çıkar.
Çiftliğe zaten büyük maliyeti olan meme yangılarının gözardı edilerek mastitisli sütü ekonomik olarak değerlendirme girişimleri (!) gerçek problemi görmemek anlamına gelir.
