Leptospirosis; L.canicola, L.grippotyphosa, L.hardjo, L.ictero-haeamorragiae ve L.pomona’ nın oluşturduğu zoonoz bir hastalıktır.
Sığırcılık işletmelerinde Leptospirosis hem buzağıların hem de yaşlı sürünün ortak bir enfeksiyöz hastalığıdır. Genellikle hastalık vücuda burundan, boğazdan veya yaralardan girer. Leptospirosis su ile bulaşır. Enfekte hayvanların idrarı bulaşma kaynağıdır. Gençlerde hastalık süratle yayılır.
Semptomlar yüksek ateş, halsizlik, solunum güçlüğü, anemi ( kansızlık), deri dokularında sararma (sarılık), idrarda kan görülme şeklindedir. Ölüm oranı yüksektir. Yaşlı hayvanlarda, sıklıkla yaş direnci gösterdiklerinden, hastalık çoğunlukla hafif şekilde seyreder. İnekler aniden sütten kesilir ya da sütleri koyulaşmış, sararmış ve kanlı olabilir. L.hardjo ise koyunlarda sadece mastitise sebep olabilir.
Leptospirosis sığırlar dışında koyun, keçi ve diğer hayvanlarda, örneğin; at ve köpeklerde de görülür. Ağız yoluyla bulaşmaya ek olarak kemirici hayvanlar da hastalığı bulaştırmada rol oynar.
Hastalık çoğunlukla doğu bölgelerimizde görülmekle birlikte, hayvan nakilleriyle batı bölgelerimize de yayılmıştır. Mikroorganizma idrar ile toprağa geçtiğinde yıllarca canlı kalabilir, özellikle yağmur sularıyla hızla yayılır.
Leptospirosis kan işeme ve sarılıkla kendini gösterdiği için Klostridyum hemolitikum tarafından oluşturulan basiller ikterohemoglobinüri ve bir kan paraziti hastalığı olan babesiyöz hastalıklarıyla karıştırılabilir.
Yaz ayları dışında görülen kan işeme, sarılık, birdenbire sütün kesilmesi ve iştahsızlık olaylarında akla Leptospirosis hastalığı gelmelidir. Kesin teşhis laboratuvar muayeneleriyle konulur.
Leptospirosis ( Leptospiroz veya Lepto) yavru atma, embriyonik ölüm, ölü doğum, sonun atılamaması, zayıf, halsiz, ayağa kalkamayan buzağı gibi problemlere de sebep olabilir. Bu gibi durumlarda da Lepto’dan şüphe etmek gerekir.
Ağız yoluyla ve kemiriciler kadar önemli bir bulaşma yolu da doğal aşımdır. Boğalar doğal aşım yoluyla hastalığı yayarlar.
Ortaya çıkan sarılık patolojik ( marazi= hastalığa bağlı) sarılık halinde olduğundan bekletme suretiyle yok olmaz. Karkas imha edilir. Lepto sürüden mecburi çıkarmayı arttıran, döl verimini düşüren en önemli hastalıklardan biridir. Kesim sonrası imha olaylarıyla birlikte büyük ekonomik kayıplar ortaya çıkar. Zoonoz, yani insanlara bulaşan bir hastalık olduğunu da akılda tutarsak, halk sağlığı yönünden de önemini görmüş oluruz.
Leptospiroz hastalığının antibiyotiklerle tedavisi mümkündür. Tedavi pahalıdır, zaman alır ve zordur. Ayrıca tedavinin garantisi yoktur. Sarılık, kan işeme gibi belirtiler yok olsa bile, hayvan taşıyıcı (portör) kalabilir. O yüzden antibiyotik tedavisinin ardından, belirtiler yok olduktan 4-6 hafta sonra idrarla saçılımın devam edip etmediği kontrol edilmelidir.
Hastalıkla mücadelede en etkin yol aşılamadır. Yıllık sistematik aşılama, hatta, hastalığın sık görüldüğü bölgelerde kitlesel aşılama yapılmalıdır.
Hastalıktan şüphe edildiği zaman derhal şüpheliler sağlamlardan ayrılmalıdır.
Aşılamanın tedavi edici etkisinin olduğu da bildirilmektedir. (S. Gazyağcı, Journal of Animal and Veterinary Advances, 2010)
