Sığır yetiştiriciliği yapan çiftliklerde, ne yazık ki, bazen buzağıların kör olarak doğduklarını biliyoruz.
Amaurosis = Bakar Körlük diyebileceğimiz bu bozukluk büyük oranda buzağının emmek için annesinin memesini bulamaması ile anlaşılır.
Buzağılarda doğmasal körlük ile karşılaştığımızda genellikle ilk akla gelen A vitamini eksikliğidir. A vitamini eksikliği görme sinirinin hasarı veya sinirin geçtiği deliğin dar olması sonucunda oluşur. A vitamini eksikliğine birinci derecede A vitamininin yemlerle eksik alınması sebep olabilir. İkincil olarak A vitamininin kullanımını kısıtlayan, yani hayvanın yararlanmasını engelleyen sebepleri sayabiliriz. Örneğin; Vitamin E, Selenyum, Bakır, Magnanez, Çinko eksiklikleri ikincil olarak A vitamini eksikliğine sebep olur. Çinko eksikliği RBP= Retinol Binding Protein sentezinin eksikliğine sebep olabilir. Bu durumda Vitamin A (retinol) plazmada taşınıp dokulara ulaşamaz. Böylece A vitamini alımı yeterli olsa bile, eksikliği ile karşılaşılır. A vitamini eksikliğinin buzağıların ölü doğması ya da abortus (düşük yapma) ile ilgisi de vardır.
A vitamini eksikliği sadece körlük ile ortaya çıkmaz. Omurga bozuklukları, anormal kemik gelişimleri, kaslarda koordinasyon bozuklukları, başın ön tarafa doğru kubbeleşmesi, bilek eklemlerinde kalınlaşma ile kombine olarak ortaya çıkar. Nitrat ve nitritin suda ya da alınan gıdalardaki fazlalığı, ineklere aşırı miktarda patates verilmesi A vitamini eksikliği sebepleri arasında yer alır.
Doğmasal buzağı körlüğü ana rahminde beynin gelişmemesi veya buzağının beyninin dışarıda olarak doğması ile ilgili olabilir.
Kalıtsal olarak Citrullinemia adı verilen anormallik akla gelir. Argininosüksinat sentetaz enziminin eksikliğine bağlı olarak buzağılar kör doğarlar ve yaşamazlar.
Bunlar dışında akılda tutulması gereken doğmasal buzağı körlüklerine viral hastalıkların sebep olabileceği gerçeğidir.
Başta BVD olmak üzere, Akabane, Mavi Dil ve Schmallenberg viruslarının kör buzağılar doğmasına yol açacağı bilinmelidir.
Özellikle BVD ( Bovine Viral Diarrhoea) hastalığı beyinciğin küçük olmasına ve doğmasal katarakta, dolayısıyla da buzağının kör doğmasına neden olur.
Kör buzağı doğduğunda problemi A vitamini eksikliğine bağlayıp, viral hastalıkları gözardı etmek doğru değildir.
A vitamini noksanlığında yukarıda saydığımız diğer bozukluklar da körlüğe eşlik eder.
Akabane, BVD, Mavi Dil ve Schmallenberg gibi viral etkenli hastalıklar yönünden, özellikle BVD yönünden ayırıcı tanıya gitmek şarttır.
Kör doğan buzağılar için koruyucu hekimlik:
Viral etkenler için aşılamaları eksik etmemek gerekir. BVD aşısının da içinde bulunduğu karma aşıların ihmal edilmemesi, PI ( Persiste enfekte= İnatçı enfekte) hayvanların saptanarak sürüden çıkarılması yapılacak en önemli iştir.
İnekler kuruya ayrılırken ADE enjeksiyonları yapılmalı, bunun yanısıra Selenyum ve E vitamini enjeksiyonları ihmal edilmemeli veya içinde bunlarla birlikte, Çinko, Bakır, Manganez bulunan yem katkıları kullanılmalıdır.
Su tahlili yaptırarak nitrat ve nitrit miktarları belirlenmelidir.
A vitamini eksikliği diğer anormallikler ile kombine ve ileri boyutlardaysa, sonrasında yapılacak olan enjeksiyonlar tedavi için yeterli olmayacaktır.
Viral hastalıkların sebep olduğu anormalliklerin zaten tedavisi yoktur.
Kesin sebepler belirlenmeli ve koruyucu önlemler alınmalıdır.
