Ege Vet Tübitak-MAM’da boğaların genetik tahlilini yaptırarak bir ilke daha imza attı. Ege Vet Boğa İstasyonunda bulunan boğalardan on iki adet Holstein damızlık boğanın kanları Gebze-Tübitak MAM’da genetik tahlile gönderilerek süt proteinleri açısından geno tiplendirilmesi istendi. Alpha S1 Casein, Beta-lactoglobulin ve Kappa Casein genotiplendirilmesi yapılan boğaların ayrıca diğer bir çalışmayla DUMPS, CVM ve Citrullinemia gibi genetik hastalıklardan ari oldukları da teyid edildi. Ülkemizde ilk defa yapılan bu genetik çalışma ile Ege Vet Boğa İstasyonunda bulunan boğalar kızlarına aktardıkları süt miktarı, süt yağı, süt proteini ve bunlarla ilişkin olarak peynir verimleri yönünden sıralamaya tabi tutuldu. Örneğin; peynir verimi yönünden sürüdeki kızların Jed boğasının tohumlarıyla, ancak süt verimi ön planda tutuluyorsa Harbour boğasının tohumlarıyla tohumlanması gerektiği ortaya konuldu. Buna benzer örneklerle sürü sahibinin sürüdeki ineklerini geliştirmek istediği yönde sperma tercih etme olanağı sağlandı.
Teknik Bilgi ve Değerlendirme:
Süt verimi, kompozisyonu ve üretim özellikleri süt proteinleri olan Alfa S1 Kazein, Kappa Casein ve Beta-lactoglobulin proteinlerinin polimorfizmi ile ilişkilidir. Sürülerde süt protein genlerinin belirlenmesi ekonomik olarak önemli bir seçim kriteridir.
Kappa-Casein Genotiplendirilmesi:
Kappa-Casein “B” genetik varyantı A varyantından daha çok tercih edilir. B genotipi bulunduran inekler A genotipi bulunduranlara göre daha çok protein ve yağ üretirler.
B genotipli ineklerin sütü peynir üretimi için daha fazla tercih edilir.
Beta-lactoglobulin Değerlendirmesi:
Beta-lactoglobulinin bazı genetik varyantları yüksek oranda Kazein ve süt yağının varlığıyla ilişkilidir. A varyantı bulunduranlar daha çok miktarda süt, B varyantı bulunduranlar ise daha çok miktarda süt yağı ve süt proteini üretirler. B genotipli ineklerin peynir için arzu edilen protein ( Kazein) ve yağ açısından zengin süt ürettikleri bilinir.
Alpha S1 Casein Genotiplendirilmesi:
BB genotipli inekler, BC genotipli ineklere göre daha yüksek süt verimine sahiptirler.
CVM
Holstein ırkında görülen bir genetik bozukluktur. Omurga gelişim bozukluğu olarak bilinir. Buzağılar ölü veya sakat doğar. Sakat doğanlar kısa süre içerisinde ölürler veya inek yavru atar.
DUMPS:
Gebe ineklerin yavru atmasıyla sonuçlanan genetik bir bozukluktur. Bir enzim eksikliği sonucunda ortaya çıkar.
CİTRULLİNEMİA:
Holstein ırkının genetik bir bozukluğudur. Kanda aşırı miktarda amonyak birikimi ile ortaya çıkar. Buzağılar doğduktan kısa süre sonra ölürler. Hastalık üre metabolizmasının bozukluğuna sebep olan bir enzim eksikliği sonucunda meydana gelir. Böyle bir durumda buzağı protein sindirimi yaparken, enzim noksanlığı dolayısıyla üre metabolizması bozulur ve kanda aşırı amonyum birikimi sonucu buzağı ölür.
CVM, DUMPS ve CİTRULLİNEMİA resessif genlerle aktarılan genetik bozukluklardır.
