Çiftliklerde karşılaşılan bazı hastalıkların çözümünde akla ilk gelen antibiyotik kullanmak oluyor. Gördüğüm kadarıyla hiç kimse koşulları değiştirmek ile ilgilenmiyor. Koşulları değiştirmek akıllara gelmiyor. Hâlbuki hazırlayıcı sebepler ortadan kalksa hastalıklar görülmeyecek veya görülme sıklığı azalacak. Hastalık veya sorunların arkasındaki sebepleri irdelemek ve köklü çözümler geliştirmek şarttır.
Koşulların düzeltilmesi tam anlamıyla koruyucu hekimliktir.
Koşulların düzeltilmesiyle tekrarı önlenebilecek birçok sorun vardır.
Bunlardan 4 örnek vererek konuyu açıklamaya çalışalım.
Meme yangısı (mastitis), ishal, öksürük ve topallık.
Bu hastalıkların hiçbirinde kimsenin aklına koşulları değiştirmek gelmiyor. Mastitis (meme yangısı) sağım öncesi memenin hazırlanmasından, sağımcıya, kuru ve temiz ortamlara, yatak yerlerine ve gezinti alanlarına kadar birçok etkenle ilgilidir. Geriye dönüp “bunların hangisi veya hangileri değiştirilse mastitis problemi azalır” diye bakmak lazım.
İshal, özellikle buzağı ishalleri sorun olduğunda ortamı değiştirmek alınabilecek başlıca önlemdir.
Büyüklerle aynı ortamda bulunan, pis, nemli barınaklarda bakılan buzağıların ishale ve öksürüğe yakalanma sıklığı daha fazladır.
Kapalı barınaklarda, amonyak ve diğer zararlı gazların her dakika yoğunlaştığı ahırlarda öksürük vakalarının daha sık yaşanacağı bilinen bir gerçektir.
Yemleme koşullarının, yemin topallıkla ilgisi bilindiğine göre; gerek yem formülünün, gerekse yemleme yönetimin gözden geçirilmesi gerekmez mi? Bununla beraber zeminin uygun olup olmadığı kontrol edilse iyi olmaz mı?
Görülüyor ki; hastalığı davet edici koşulları değiştirmediğimiz sürece, hastalıklar hayvanlarımızdan eksik olmayacaktır. Öncelikle “biz nerede hata yapıyoruz” sorusunun sorulması, sonra da çarelerin aranması, koşulların düzeltilmesi için gayret sarfedilmesi şarttır.
