Cryptosporidiosis coccidia tipi bir parazit olan Cryptosporidium parvum’un sebep olduğu yaygın bir hastalıktır. Başta genç ruminantlar olmak üzere, hayvanlarda ve nadiren insanlarda enterocolitis’e sebep olur. Özellikle bağışıklık sistemi baskılanmış insanlara hayvanlardan bulaşabilir. Bulaşması dışkı ? ağız yoluyladır. Kuluçka süresi 4 gün civarındadır. Üç haftalığa kadar olan buzağılar hastalığa karşı çok duyarlıdır. Hastalığın başlıca belirtileri; iştahsızlık, hızlı zayıflama, ishal, sık sık ıkınmadır.
Cryptosporidium parvum diğer bağırsak patojenleriyle birleşerek daha da şiddetli belirtilere sebep olabilir. Komplike olmamış Cryptosporidiosis enfeksiyonları nadiren öldürücü olmakla birlikte, diğer patojenlerle komplike olarak öldürücü hale gelir. Bazen hastalık belirtileri göstermeden sinsice ilerleyebilir. Sarımsı ishal hastalık için dikkat çekici olabilir.
Otopside bağırsak içeriği sarımsı, bağırsak mukozası hiperemiktir. Mikroskopta bağırsak villileri atrofiktir. Cryptosporidium parvum membranların içine yerleşen bir protozoa olduğundan mücadelesi zor bir problem halini alır.
Teşhis için laboratuvara bağırsak kazıntısı veya taze dışkı gönderilir. Mikroskopta C.parvum oocystlerinin görülmesiyle kesin teşhis konulur.
Hastalığın tedavisi yoktur. Destek tedavileri yapılabilir. Rehidrasyon tedavisi, asidozu düzelten ve enerji dengesini sağlayan tedaviler başarılı olabilir (Sky High Energy). C.parvum oocystleri çok dayanıklıdır. Dezenfeksiyonda sadece %5’lik amonyak çözeltisi yarar sağlayabilir.
Hastalığın spesifik tedavisine yönelik çalışmalar sürdürülmektedir. Spiramisin uygulamalarında yarar umulabilir. Asıl yararlı olan immun sistemin uyarılması yönünde desteklerdir.
Hastalıktan korunmada temizlik çok önemlidir. Buzağıların kuru ve temiz ortamlarda bakılmaları gerekir. Mama kovalarının ya da biberonların temiz ve özellikle KURUolmasına dikkat edilmelidir. C.parvum enfeksiyonlarının self-limiting (kendini sınırlayıcı) bir özelliği olması büyük şanstır.
