Danışmanlık Raporu
Türkiye
20-24 Nisan 2009
Lindell Whitelock
Teknik Danışman
World Wide Sires
Çiftliklerdeki Sorunlar:
Çiftliklere ziyaretlerimiz esnasında, sadece döl verimi değil çiftliğin karlılığını arttıracak imkanların geliştirilebileceğini gözledim. Pek çok soruna neden olan hususu, çiftliğe yeni imkanların yaratılmasına yol açacak imkan olarak değerlendirebiliriz. Çiftçilerle yaptığımız görüşmelerde, bu hususların bazılarını ortaya koymaya çalıştım, fakat döl verimi performansını geliştirmek için sonuca ulaşacak bir şekilde kapsamlı bir yaklaşım içinde olmak gereklidir. Bu anahtar notlardan birkaçının ana hatlarını vermek istiyorum:
1. İneklerin boştaki günlerini asgari bir sürede (minimumda) tutmak. Doğumdan sonra laktasyondaki 120inci güne kadar inekler tekrar gebe kalırlar ise işletme için etkin bir performansta olabilirler. İnekleri tekrar gebe bırakmadaki gecikmeler, süt:yem oranını düşürerek yem maliyetlerinin yükselmesine yol açar. Eğer bir çiftlikte uzun süren bir boş periyodu var ise çiftçilerin pek çok anahtar noktayı kontrol ederek performanslarını izlemelidirler.
2. Başlangıç noktası Kuru dönemdeki Sevk ve İdaredir. Döl verimi ile ilgili başarısızlıklar, çoğunlukla yetersiz bir kuru dönem sevk ve idare programı ile başlamaktadır. Kurudaki inekler çiftlikteki en temiz ortamda tutulmalı ve doğru bir şekilde yemlenmelidir. Enerji kaynaklarının fazla verilmesi, mineral dengesizlikleri ve diğer problemler, çoğunlukla laktasyonun başında besin maddeleri ile ilgili metabolik sonuçlara yol açmakta ve bu da ineğin tekrar gebe kalmasının gecikmesine neden olmaktadır.
3. İyi bir döl verimi (reprodüktif) performansın anahtarı, geçiş dönemi periyodudur. Pek çok çiftlikte iyi idare edilen bir geçiş dönemi periyodu mevcut değildir. Bunu olmayışı hem döl verimi hem de süt verimi üzerinde olumsuz bir etki yaratır. İyi bir geçiş dönemi yönetimi, protein, enerji ve doğru mineral dengesini temin eden bir rasyonun hazırlanıp takip edilmesine bağlı olarak ineklerin laktasyona iyi bir başlangıç yapmasını sağlamaktadır. Geçiş dönemi rasyonları, doğuma 21 gün kala başlamalı ve doğumdan en az 15 gün sonrasına kadar devam etmelidir. Başarılı bir geçiş dönemi programı, ineklerin buzağılama periyodu boyunca ve laktasyon başlangıcında yem tüketmesinin devamını temin eden şekilde olmalıdır.
4. Lohusa inek izleme programı problemli inekleri belirlemede anahtar noktadır. İyi düzenlenmiş ve uygulamaya alınmış lohusa inek programı, sorunlu ineği belirleyip tedavi imkanı sağlayarak tekrar gebe kalmalarını engelleyecek bir hal almasını önlemiş olur. Lohusa inek programı, doğumdan sonra, en az 15 gün devam etmeli ve en yaygın problemleri belirlemek için iyi kayıt tutulmalıdır. Lohusa inek programının önemi, sadece tedavi isteyen inekleri belirlemek değil, bunları önleme yönünde bir yöntem oluşturmak içindir. Örneğin, eğer süt humması olan ineklerin sayısında bir artış var ise bizler sadece o inekleri tedavi etmez, ona neyin neden olduğuna bakıp sürü yönetiminde bir değişiklik yaparak problemin kaynağını tespit edip düzeltme yoluna gideriz.
5. Makul bir Gönüllü Bekleme Süresi Belirlemek. Çiftlik, döl verimi hedeflerine ulaşmak için ne zaman inekleri tohumlamaya başlayacaklarına karar vermelidir. Bu süre, ineğin tamamen buzağılama işleminden kurtulup (iyileşip), enerji dengesini elde edebileceği kadar uzun olmalıdır. Erken tohumlamak, döl verimi etkinliğini teşvik etmez fakat daha çok sperma kullanımına yol açar ve buzağılama aralığını da kısaltmaz.
6. Kızgınlığın tespit edilmekte olduğunu sağlayın. Döl verimi programının en çok rastlanan kusuru, kızgınlık tespitidir. Çiftlikte iyi bir kızgınlık tespit programı kullanılması sağlanmalıdır. Kızgınlıkta olan ineklerini tespit etme oranlarını takip etmek için çiftçileri teşvik ediniz.
7. Düşüğe yol açan veya diğer hastalık problemleri çiftlikte mevcut mu? Döl verimi problemleri, diğer hastalık sorunları ile ilgili olabilir. Çiftliklerin pek çoğu, kendi içine kapalı sürüler olmayıp, dışarıdan, çeşitli kaynaklardan sürüye katılacak hayvan almakta olduklarından, çiftlikteki düşüğe neden olacak hastalıkların tespit edilmesi gerekir. Bunun için tüm hayvanların kanları tahlil edilmeli ve eğer böyle hastalıklar mevcut ise bu hayvanların sürüden çıkarılması yönünde uygun hareket edilmelidir. Çiftlikte mastitis bir sorun teşkil ediyor mu? Yüksek somatik hücre sayımı olan çiftlikler, inekleri gebe bırakmada daha fazla sorunla karşılaşmaktadırlar.
8. Uygulanmakta olan Suni Tohumlama Tekniği gözden geçirilmelidir. Daha fazla ineği gebe bırakmaya gayret ederken, S.T. teknisyeninin kullanmakta olduğu işlem de gözden geçirilmesi gereken önemli bir husustur. Bu değerlendirmeyi yaparken, S.T. uygulama zamanı, doğru çözdürme tekniği, spermanın sevk ve idaresi, spermanın inekte nereye bırakıldığı ve teknisyenin sanitasyon önlemlerine bakılmalıdır. Yapılmış olan son bir çalışma, pek çok teknisyenin spermayı ineğe doğru şekilde yerleştirmediğini göstermiştir.
Bu liste, kapsamlı bir liste olarak algılanmamalı ancak çiftçilerin, döl verimi sorunlarına çözümler aramada nereden başlamaları gerektiği yönünde yol gösterici olarak değerlendirilmelidir. Yemleme, çiftlik ortamı, yem kalitesi ve diğer başka sorunlar da döl verimi problemlerine yol açabilir. Basit bir akıl/mantık kuralının göz ardı veya ihmal edilmesi, çoğunlukla söz konusu probleme neden olmaktadır. Fakat ne yazık ki benim tecrübelerime göre pek çok çiftçi basit hataların büyük sorunlara yol açmakta olduğunu kabul etmek istememektedirler. Çoğunlukla tümü, sorunlarına karşılık yüksek derecede karmaşık bir cevap istemektedirler. Döl verimi sorunları ile ilgili en etkin yol, çoğunlukla basit çarelerin bulunması ile sağlanmaktadır. Çiftçi ile birlikte, takip edeceği bir kontrol listesi hazırlamak, döl verimi sonuçlarının geliştirilmesine yardımcı olur.
Özet:
Süt Sığırcılığı Endüstrisi üzerinde pek çok faktörün etkisi vardır. Bu işle uğraşanların pek çoğu, durumun vahim olduğunu düşünmektedir. Ancak bu zor zamanlarda pozitif bir yaklaşım ile konuya odaklı olarak varlık sürdürmek önemlidir. Türkiye’de pek çok çiftliğin sahipleri yatırımcı konumunda olduğundan, süt sığırcılığı endüstrisinin detaylarını anlayamadıkları için çiftlik yöneticilerine baskı yapmaktadırlar. Müşterilerimizi koruyabilmek için, bu yönetici konumundaki müdürlere, masrafları düşürüp iyileştirilmiş sonuçları çiftlik sahiplerine gösterebilmeleri için, masrafları düşüren kararları alacak çözümler/araçlar sunarak onlara yardım etmeliyiz. Satış elemanlarınız çiftçilerle veya çiftlik yöneticileri ile çalışmakta olduklarından, aşağıdaki sayıları akılda tutup onlarla paylaşmalarında yarar vardır:
– İneğin gebe kalmadan boşta geçirdiği fazla gün, para kaybı demektir. 120 günden fazla boşta kalan ineğin her ilave gün için masrafı 2 ABD Dolarıdır.
– 60 günlük kuru döneme ilave olan uzun kuru dönem periyotlarının ilave her gününün maliyeti 5 ABD Dolarıdır.
– Uzun buzağılama (doğum) aralığı ise çiftliğe katılacak genç hayvan sayısının düşmesine neden olur.
– Uygun bir buzağı yetiştirme programı takip ederek düveleri 24 aylık iken sürüye, süt veren inek olarak dahil edemez isek, çiftlik için yüksek masraflara yol açan sonuçlar yaratmış oluruz.
Bu tip masraflardan tasarruf edilmesi, bir süt sığırcılığının başarılı olmasında anahtar noktalardır.
Lindell Whitelock
Teknik Danışman
World Wide Sires
