Dermatophilosis bir dermatitis yani derinin yangısıdır. Etkeni Dermatophilus congolensis adı verilen aktinomiset grubu gram pozitif bakteridir. Mantar hastalığı görüntüsü ile karşılaşılır. O yüzden mantar enfeksiyonu akla gelebilir. Ama etken mantar değil bakteridir.
Derinin bütünlüğü bozulduğunda adı geçen bakteri derinin alt tabakasına girer, dermatophilosis oluşur.
Derinin zedelenmesi, deri bütünlüğünün bozulması deride var olan koruyucu bariyer (engel) sistemini yok eder. Sebepler travma, mikrotravma, aşırı yağış, ıslaklık, aşırı neme uzun süre maruz kalma, derinin tüysüz bölgelerinin uzun süre güneş ışığına maruz kalması, dış parazitler, özellikle bit ve keneler olarak listelenebilir.
Deride hastalığın safhasına göre değişik lezyonlar göze çarpar. İlk başta tüylerde keçeleşme, yapış yapış tüyler, fırça benzeri görünüş, daha sonra yaralar ve yara kabukları, ileriki safhalarda ise ülserleşmiş şişkinlikler kendini gösterir. Tüy dökülmesi belirgindir.
Derideki sorunlarla birlikte iştahsızlık ve süt veriminde düşme meydana gelir.
Deri sorunlarının ve diğer belirtilerin ilerleyen safhalarında ise döl veriminde (fertilite) sorunlar ortaya çıkarabilir.
Hastalık aşırı nemli ortamların sürdüğü durumlarda, aşırı yağışlı iklim koşullarında, bit ve kene istilasında sürü içerisinde hızla yayılır.
Dermatophilosis’in zoonotik potansiyeli yani insanlara bulaşma ihtimali vardır. O yüzden hasta hayvanlarla uğraşırken eldiven takılması önerilir.
Kesin teşhis laboratuvar tahlili ile olur.
Dermatophilosis başka deri hastalıkları ile karışabilir. Örneğin; psoroptes uyuzu karışabileceği deri sorunlarından biridir. Hastalığa sığırlarda ayrıca “streptotricosis” adı da verilmektedir.
Streptotricosisin (Dermatofilus) aşısı yoktur. Tedavisi mümkündür. Sadece gecikmiş ve şiddetli vakalarda tedaviye cevap vermeme ihtimalinin olduğunu aklımızda tutalım.
Veteriner hekimlikte kullanılan birçok antibiyotik hastalık etkeni olan Dermatophilus congolensis üzerinde etkilidir. Ayrıca yaraların olduğu bölgelere de tedavi yapılması gerekir.
Streptotricosis ağrılı bir hastalıktır. Yangı giderici ilaç (NSAID) kullanılması hastalığın seyri ve hayvanın rahatlaması yönünden yararlıdır.
Povidon iyot veya chlorhexidin etken maddeli solüsyonlarla, biraz da sürterek, bölgesel yıkama yapmak yararlıdır.
Bu şekildeki yıkamalar 7 gün kadar sürdürülmelidir. Kireç-kükürt (Lime-sulfur) kremleri de yaraların üzerine sürülebilir.
Hastalık her yaş ve cinsiyetteki hayvanda görülebilir. Gençler daha hassastır. Stres altındaki direnç sistemi baskılanmış hayvanlarda hastalığa yakalanma ve hastalığın yayılma ihtimali daha yüksektir.
Koruyucu hekimlik için derinin bütünlüğünü bozan, derinin koruyucu bariyerlerini yıkımlayan etkenlerden uzak durmak gerekir. Uzun süren ıslaklık, bit, kene istilası gibi mekanik vektörler en kısa sürede halledilmelidir.
Sırt ve ayakların ıslanması, aşırı nem ve yağış hastalığa yatkınlık oluşturacağından böyle durumlarda hayvanların kuru bir yere çekilmesi faydalı olur.
Sineklerle mücadeleye önem verilmelidir. Yemlere çinko katılması koruyucu ve tedavi edici olarak yarar sağlar.
