Sığırlarda sıcaklık stresi süt verimini ve döl verimini kötü yönde etkiler. Ülkemizde soğuktan korkulmakla birlikte, sıcaklığın, özellikle 22°C’nin üzerine çıkan ortam sıcaklığının sığırlara ne derece zarar verdiği bilinmez. Ancak “soğuktan değil sıcaktan kork” deyimini son yıllarda özellikle söylemeye çalışıyoruz.
Sıcaklık stresiyle baş edebilme yöntemleri aslında ”inek konforu“ nun en önemli parçasıdır. Bu mücadelede; doğal havalandırma yöntemlerini, sığırlara vitamin ve mineral desteğini, rasyonun ayarlanmasını, otomatik sulukları, gölgelikleri kullanırız. Özellikle, ABD’de kullanılan ”ineği soğuk tut” yöntemi ise gerçekten işe yaramakta, ineklerin süt verimine ve döl verimine olumlu yönde etki yapmaktadır. Bu yöntemde fanlar ve püskürtücüler bize yardımcı olur. Fanlar yemlik üstüne, ineğin ayağını bastığı yerden 3 metre yüksekliğe, %10-20 eğimle ineğin sırtına üfleyecek şekilde yerleştirilir. Spreyler (püskürtücüler) ise ineğin sırtına su püskürtecek ve tamamen ıslatacak şekilde ayarlanır. Püskürtücüler 15 dakikada bir 15 saniye çalışırlar. Püskürtücüler ve fanlar hızlı soğutucu etki yaparak ineği rahatlatırlar. Isı sensörleri ve zaman sensörleri ile ayarlanan sistem ortam sıcaklığı 22°C‘nin üzerine çıktığında kendiliğinden devreye girerek işlevini sürdürür.
Bu sistemi modifiye etmek doğru değildir. İneğin sırtına hortumla su tutmak, sisleme tarzında küçük partiküllerle püskürtme yapmak, püskürtücüleri sürekli çalıştırmak aynı sonucu vermez. Bu tip işlemler barınağın nemini arttırır. Etrafı çamur yapar. Konforu azaltır. Barınakların “kuru ve temiz” olmasını her zaman tavsiye ettiğimiz için bunu bozmamaya dikkat etmeli, yararı kanıtlanmış, ABD’de “evaporatif soğutma” adı verilen sistemi kullanmalıyız.
Fanların barınakta dizilişi de çok önemlidir. Fanlar aynı yönde, çaplarının on katı aralıklarla dizilmelidirler. Eğer hayvanların yattığı yerlerde de ihtiyaç olduğu hissedilirse, yatak yerleri hizasına da bir sıra fan dizilmesinde yarar vardır. Çapının on katı mesafesinde aralıklarla dizilen fanlar kötü havayı birbirlerine ileterek barınak dışına atarlar. Böylece ortam, amonyak, karbondioksit, metanla dolmuş ve ısınmış havadan temizlenmiş olur.
