İneklerin gebelik süresi 40 hafta olarak bilinir. Bazen birkaç gün sarkar. Örneğin; 283 gün ineklerde ortalama gebelik süresi olarak kabul edilmektedir.
Gebelik üç aylık dönemlerde (trimester) incelenir. İlk üç aylık dönem embriyonun geliştiği, ikinci üç aylık dönem iskelet yapısının ve organların şekillenmeye başladığı, üçüncü üç aylık dönem yani son dönem ise yavrunun rahim içerisinde büyüdüğü ve akciğerlerin gelişmesini tamamladığı dönemdir.
Gebeliğin ilk 42. Gününe kadar olan dönemde, tıbbi olarak, yavruya embriyo, 42’nci günden sonra da fetus adı verilir.
Dönemleri (trimester) gün olarak 94 günlük bölümler halinde inceleyebiliriz. Ay olarak ise; sıfır üç ay, 3-6 ay ve altıncı aydan doğuma kadar olan zaman dilimi olarak görebiliriz.
Bilindiği gibi; abortus (yavru atma, düşük yapma) birçok sebepten ortaya çıkan önemli kayıplardan biridir. Bu sebepler arasında enfeksiyonlarla ilgili olanlar ve olmayanlar vardır. Enfeksiyonlarla ilgili yavru atma sebeplerinin çoğu zoonotik potansiyele sahiptir yani insanlara bulaşabilir.
Yavru atma sebeplerini gebelik dönemlerine göre incelersek; bazı enfeksiyöz sebeplerin belirgin dönemlerde yavru atmaya yol açtığını görürüz. Bunlardan en iyi bilineni brusellozdur. Bang hastalığı olarak da bildiğimiz Brucella abortus tarafından meydana getirilen brusellozun gebeliğin üçüncü döneminin başlarında sorun yarattığı genel bir bilgidir. Çoğunlukla düşük yapma yedinci ayda olur.
Neospora caninum’un sebep olduğu yavru atmalar 42- 260 gün arasında gerçekleşebilir. Fakat çoğunlukla yavru atmalar 4-6 aylar civarında olur.
Bir mycoplasma (mikoplazma) olan Ureaplasma diversum erken embriyonik ölüme yol açabilir. Eğer embriyonik ölüm gerçekleşmez ve gebelik ilerler ise Ureaplasma diversum gebeliğin son (üçüncü) döneminde yavru attırır.
Listeriosisden dolayı meydana gelen yavru atmalar gebeliğin herhangi döneminde meydana gelse de çoğunlukla son (üçüncü) devrede oluştuğu bilinmektedir. İnekte ateş ve iştahsızlığın ardından yavru atma olduğu ve kış aylarında sorunun daha çok görüldüğü ifade edilmektedir. Listeriosisin önemli bir zoonoz olduğunu hatırlatalım.
Leptospiroz da gebeliğin son döneminde yavru atmaya yol açar. Leptospirozun çeşitli etkenleri vardır. Yavru atma vakalarında en çok karşımıza çıkan etken Leptospira borgpetersenii serovar hardjo type hardjobovis’tir. Önemli zoonotik hastalıklardan biridir.
Trueperella pyogenes yavru atma sorunlarına yol açan etkenlerden biridir. Her dönemde yavru atma vakalarına sebep olabilir.
Clamydophila abortus koyunlarda görülen düşüklerin başlıca etkenlerinden biri olup bazen ineklerde de sorun oluşturur. Gebeliğin son döneminde yavru attırır.
Camphylobacter fetus veneralis’in sebep olduğu camphylobacteriosis’te abortus genel olarak 4-8 ay arasında meydana gelir.
Bir virüs enfeksiyonu olan BVD-MD genel olarak 40. günde embriyonik ölüme yol açar. Embriyonik ölüm dönemini atlatan ineklerde ise abortus çoğunlukla 126. Gün (18. Hafta) civarında yani gebeliğin ikinci döneminde gerçekleşir.
Bovine Herpes Virüs 1 (IBR-IPV) dördüncü aydan gebeliğin sonuna kadar herhangi bir zamanda yavru atmaya sebep olur.
Sineklerle bulaşan, koyunlarda yavru atma sebeplerinin başında gelen virüs etkenli mavi dil hastalığı bazen ineklerde de görülebilir. Yavru atma, mumyalaşmış (mumifiye) yavru ve ölü doğum gibi sorunlar yaratır. Canlı doğum olsa bile merkezi sinir sistemi bozuklukları sebebi ile yavru kısa sürede ölür.
Fungal (mantar toksinleri ile ilgili) yavru atmaların başlıca sebebi aspergillus toksinidir. Özelikle kış aylarında ve gebeliğin son dönemimde meydana gelir. Bilim insanları dördüncü aydan gebelik sonuna kadar olan günlerde fungal abortusların olabileceğini belirtmektedirler.
Yavru atmaya enfeksiyöz olmayan etmenler de yol açabilir. Hayvan yetiştiricilerinin aklına her zaman darbe, vurma, çarpma gelmektedir. Ancak yavru rahim (uterus) içerisinde gayet iyi korunmaktadır. Abortusu darbeye, vurmaya bağlayarak diğer sebepleri göz ardı etmek doğru olmaz.
Düşük sebeplerinden biri de sıcak stresidir. Sıcak stresi erken embriyonik ölümden başlayarak gebeliğin her döneminde düşüğe yol açabilir.
İlaçların hatalı olarak ve doz aşımı eklinde kullanılması abortus sebebidir. Örneğin; ineğin yüksek dozda selenyum alması, sodyum iyodürün gebelere damar içi verilmesi yavru atmaya yol açar.
Çayırlardaki bazı otlar yavru atmaya sebep olabilir. Taze olarak inekler tarafından tüketilen östrojenik (coumestan, fitoöstojenik) bitkiler konusunda dikkatli olmak gerekir. Halbuki bu otlar taze olarak değil, biçilip kurutulduktan sonra ineklere verilse hiçbir zararı olmaz.Çayır üç gülü (Trifolium pratense), yeraltı üçgülü (Trifolium subterranium), aküçgül (Trifolium repens), kum yoncası (Medicago littoralis) soldurularak veya kurutularak ineklere verilmelidir.
İneklerde ergotizm damarların daralmasına ve dolayısı ile gebelerde yavru atmaya neden olur. Claviceps purpurea’nın (fungus, mantar) bulaşmış olduğu bitkileri yiyen inekler yavru atabilir.
Son olarak Salmonellosis’ten de söz edelim. Salmonellalar içerisinde yavru atmaya yol açan etkenin çoğunlukla Salmonella Dublin olduğu bilinir. Düşük olayı genle olarak 5-8 ay arasında meydana gelir. Ayrıca ölü doğumlarda da Salmonella Dublin akla gelmelidir.
Yetiştiricilerin erken doğum, ölü doğum olarak bildikleri vakaların arkasında enfeksiyöz sebeplerin olabileceği akılda tutulmalıdır. Gebelik dönemine göre yavru atmalar değerlendirildiğinde belki isabetli tahmin yapılabilir. Fakat teşhis her zaman laboratuvar tahlili ile konulur.
Koruyucu Hekimlik:
BVD,IBR gibi virüs etkenli hastalıklarda PI (persiste, inatçı, gizli enfekte) sığırların saptanması ve sürüden çıkarılmaları şarttır.
Aşısı olan hastalıkların aşıları tekrarları ile birlikte yapılmalıdır. Sürü yönetiminin tüm kurallarına dikkatle uymalı, boğa atlatma yerine suni tohumlama tercih edilmelidir.
İneklerde Gebelik Dönemlerine Göre Yavru Atma Sorunları
İneklerin gebelik süresi 40 hafta olarak bilinir. Bazen birkaç gün sarkar. Örneğin; 283 gün ineklerde ortalama gebelik süresi olarak kabul edilmektedir.
Gebelik üç aylık dönemlerde (trimester) incelenir. İlk üç aylık dönem embriyonun geliştiği, ikinci üç aylık dönem iskelet yapısının ve organların şekillenmeye başladığı, üçüncü üç aylık dönem yani son dönem ise yavrunun rahim içerisinde büyüdüğü ve akciğerlerin gelişmesini tamamladığı dönemdir.
Gebeliğin ilk 42. Gününe kadar olan dönemde, tıbbi olarak, yavruya embriyo, 42’nci günden sonra da fetus adı verilir.
Dönemleri (trimester) gün olarak 94 günlük bölümler halinde inceleyebiliriz. Ay olarak ise; sıfır üç ay, 3-6 ay ve altıncı aydan doğuma kadar olan zaman dilimi olarak görebiliriz.
Bilindiği gibi; abortus (yavru atma, düşük yapma) birçok sebepten ortaya çıkan önemli kayıplardan biridir. Bu sebepler arasında enfeksiyonlarla ilgili olanlar ve olmayanlar vardır. Enfeksiyonlarla ilgili yavru atma sebeplerinin çoğu zoonotik potansiyele sahiptir yani insanlara bulaşabilir.
Yavru atma sebeplerini gebelik dönemlerine göre incelersek; bazı enfeksiyöz sebeplerin belirgin dönemlerde yavru atmaya yol açtığını görürüz. Bunlardan en iyi bilineni brusellozdur. Bang hastalığı olarak da bildiğimiz Brucella abortus tarafından meydana getirilen brusellozun gebeliğin üçüncü döneminin başlarında sorun yarattığı genel bir bilgidir. Çoğunlukla düşük yapma yedinci ayda olur.
Neospora caninum’un sebep olduğu yavru atmalar 42- 260 gün arasında gerçekleşebilir. Fakat çoğunlukla yavru atmalar 4-6 aylar civarında olur.
Bir mycoplasma (mikoplazma) olan Ureaplasma diversum erken embriyonik ölüme yol açabilir. Eğer embriyonik ölüm gerçekleşmez ve gebelik ilerler ise Ureaplasma diversum gebeliğin son (üçüncü) döneminde yavru attırır.
Listeriosisden dolayı meydana gelen yavru atmalar gebeliğin herhangi döneminde meydana gelse de çoğunlukla son (üçüncü) devrede oluştuğu bilinmektedir. İnekte ateş ve iştahsızlığın ardından yavru atma olduğu ve kış aylarında sorunun daha çok görüldüğü ifade edilmektedir. Listeriosisin önemli bir zoonoz olduğunu hatırlatalım.
Leptospiroz da gebeliğin son döneminde yavru atmaya yol açar. Leptospirozun çeşitli etkenleri vardır. Yavru atma vakalarında en çok karşımıza çıkan etken Leptospira borgpetersenii serovar hardjo type hardjobovis’tir. Önemli zoonotik hastalıklardan biridir.
Trueperella pyogenes yavru atma sorunlarına yol açan etkenlerden biridir. Her dönemde yavru atma vakalarına sebep olabilir.
Clamydophila abortus koyunlarda görülen düşüklerin başlıca etkenlerinden biri olup bazen ineklerde de sorun oluşturur. Gebeliğin son döneminde yavru attırır.
Camphylobacter fetus veneralis’in sebep olduğu camphylobacteriosis’te abortus genel olarak 4-8 ay arasında meydana gelir.
Bir virüs enfeksiyonu olan BVD-MD genel olarak 40. günde embriyonik ölüme yol açar. Embriyonik ölüm dönemini atlatan ineklerde ise abortus çoğunlukla 126. Gün (18. Hafta) civarında yani gebeliğin ikinci döneminde gerçekleşir.
Bovine Herpes Virüs 1 (IBR-IPV) dördüncü aydan gebeliğin sonuna kadar herhangi bir zamanda yavru atmaya sebep olur.
Sineklerle bulaşan, koyunlarda yavru atma sebeplerinin başında gelen virüs etkenli mavi dil hastalığı bazen ineklerde de görülebilir. Yavru atma, mumyalaşmış (mumifiye) yavru ve ölü doğum gibi sorunlar yaratır. Canlı doğum olsa bile merkezi sinir sistemi bozuklukları sebebi ile yavru kısa sürede ölür.
Fungal (mantar toksinleri ile ilgili) yavru atmaların başlıca sebebi aspergillus toksinidir. Özelikle kış aylarında ve gebeliğin son dönemimde meydana gelir. Bilim insanları dördüncü aydan gebelik sonuna kadar olan günlerde fungal abortusların olabileceğini belirtmektedirler.
Yavru atmaya enfeksiyöz olmayan etmenler de yol açabilir. Hayvan yetiştiricilerinin aklına her zaman darbe, vurma, çarpma gelmektedir. Ancak yavru rahim (uterus) içerisinde gayet iyi korunmaktadır. Abortusu darbeye, vurmaya bağlayarak diğer sebepleri göz ardı etmek doğru olmaz.
Düşük sebeplerinden biri de sıcak stresidir. Sıcak stresi erken embriyonik ölümden başlayarak gebeliğin her döneminde düşüğe yol açabilir.
İlaçların hatalı olarak ve doz aşımı eklinde kullanılması abortus sebebidir. Örneğin; ineğin yüksek dozda selenyum alması, sodyum iyodürün gebelere damar içi verilmesi yavru atmaya yol açar.
Çayırlardaki bazı otlar yavru atmaya sebep olabilir. Taze olarak inekler tarafından tüketilen östrojenik (coumestan, fitoöstojenik) bitkiler konusunda dikkatli olmak gerekir. Halbuki bu otlar taze olarak değil, biçilip kurutulduktan sonra ineklere verilse hiçbir zararı olmaz.Çayır üç gülü (Trifolium pratense), yeraltı üçgülü (Trifolium subterranium), aküçgül (Trifolium repens), kum yoncası (Medicago littoralis) soldurularak veya kurutularak ineklere verilmelidir.
İneklerde ergotizm damarların daralmasına ve dolayısı ile gebelerde yavru atmaya neden olur. Claviceps purpurea’nın (fungus, mantar) bulaşmış olduğu bitkileri yiyen inekler yavru atabilir.
Son olarak Salmonellosis’ten de söz edelim. Salmonellalar içerisinde yavru atmaya yol açan etkenin çoğunlukla Salmonella Dublin olduğu bilinir. Düşük olayı genle olarak 5-8 ay arasında meydana gelir. Ayrıca ölü doğumlarda da Salmonella Dublin akla gelmelidir.
Yetiştiricilerin erken doğum, ölü doğum olarak bildikleri vakaların arkasında enfeksiyöz sebeplerin olabileceği akılda tutulmalıdır. Gebelik dönemine göre yavru atmalar değerlendirildiğinde belki isabetli tahmin yapılabilir. Fakat teşhis her zaman laboratuvar tahlili ile konulur.
Koruyucu Hekimlik:
BVD,IBR gibi virüs etkenli hastalıklarda PI (persiste, inatçı, gizli enfekte) sığırların saptanması ve sürüden çıkarılmaları şarttır.
Aşısı olan hastalıkların aşıları tekrarları ile birlikte yapılmalıdır. Sürü yönetiminin tüm kurallarına dikkatle uymalı, boğa atlatma yerine suni tohumlama tercih edilmelidir.
İneklerde Gebelik Dönemlerine Göre Yavru Atma Sorunları
İneklerin gebelik süresi 40 hafta olarak bilinir. Bazen birkaç gün sarkar. Örneğin; 283 gün ineklerde ortalama gebelik süresi olarak kabul edilmektedir.
Gebelik üç aylık dönemlerde (trimester) incelenir. İlk üç aylık dönem embriyonun geliştiği, ikinci üç aylık dönem iskelet yapısının ve organların şekillenmeye başladığı, üçüncü üç aylık dönem yani son dönem ise yavrunun rahim içerisinde büyüdüğü ve akciğerlerin gelişmesini tamamladığı dönemdir.
Gebeliğin ilk 42. Gününe kadar olan dönemde, tıbbi olarak, yavruya embriyo, 42’nci günden sonra da fetus adı verilir.
Dönemleri (trimester) gün olarak 94 günlük bölümler halinde inceleyebiliriz. Ay olarak ise; sıfır üç ay, 3-6 ay ve altıncı aydan doğuma kadar olan zaman dilimi olarak görebiliriz.
Bilindiği gibi; abortus (yavru atma, düşük yapma) birçok sebepten ortaya çıkan önemli kayıplardan biridir. Bu sebepler arasında enfeksiyonlarla ilgili olanlar ve olmayanlar vardır. Enfeksiyonlarla ilgili yavru atma sebeplerinin çoğu zoonotik potansiyele sahiptir yani insanlara bulaşabilir.
Yavru atma sebeplerini gebelik dönemlerine göre incelersek; bazı enfeksiyöz sebeplerin belirgin dönemlerde yavru atmaya yol açtığını görürüz. Bunlardan en iyi bilineni brusellozdur. Bang hastalığı olarak da bildiğimiz Brucella abortus tarafından meydana getirilen brusellozun gebeliğin üçüncü döneminin başlarında sorun yarattığı genel bir bilgidir. Çoğunlukla düşük yapma yedinci ayda olur.
Neospora caninum’un sebep olduğu yavru atmalar 42- 260 gün arasında gerçekleşebilir. Fakat çoğunlukla yavru atmalar 4-6 aylar civarında olur.
Bir mycoplasma (mikoplazma) olan Ureaplasma diversum erken embriyonik ölüme yol açabilir. Eğer embriyonik ölüm gerçekleşmez ve gebelik ilerler ise Ureaplasma diversum gebeliğin son (üçüncü) döneminde yavru attırır.
Listeriosisden dolayı meydana gelen yavru atmalar gebeliğin herhangi döneminde meydana gelse de çoğunlukla son (üçüncü) devrede oluştuğu bilinmektedir. İnekte ateş ve iştahsızlığın ardından yavru atma olduğu ve kış aylarında sorunun daha çok görüldüğü ifade edilmektedir. Listeriosisin önemli bir zoonoz olduğunu hatırlatalım.
Leptospiroz da gebeliğin son döneminde yavru atmaya yol açar. Leptospirozun çeşitli etkenleri vardır. Yavru atma vakalarında en çok karşımıza çıkan etken Leptospira borgpetersenii serovar hardjo type hardjobovis’tir. Önemli zoonotik hastalıklardan biridir.
Trueperella pyogenes yavru atma sorunlarına yol açan etkenlerden biridir. Her dönemde yavru atma vakalarına sebep olabilir.
Clamydophila abortus koyunlarda görülen düşüklerin başlıca etkenlerinden biri olup bazen ineklerde de sorun oluşturur. Gebeliğin son döneminde yavru attırır.
Camphylobacter fetus veneralis’in sebep olduğu camphylobacteriosis’te abortus genel olarak 4-8 ay arasında meydana gelir.
Bir virüs enfeksiyonu olan BVD-MD genel olarak 40. günde embriyonik ölüme yol açar. Embriyonik ölüm dönemini atlatan ineklerde ise abortus çoğunlukla 126. Gün (18. Hafta) civarında yani gebeliğin ikinci döneminde gerçekleşir.
Bovine Herpes Virüs 1 (IBR-IPV) dördüncü aydan gebeliğin sonuna kadar herhangi bir zamanda yavru atmaya sebep olur.
Sineklerle bulaşan, koyunlarda yavru atma sebeplerinin başında gelen virüs etkenli mavi dil hastalığı bazen ineklerde de görülebilir. Yavru atma, mumyalaşmış (mumifiye) yavru ve ölü doğum gibi sorunlar yaratır. Canlı doğum olsa bile merkezi sinir sistemi bozuklukları sebebi ile yavru kısa sürede ölür.
Fungal (mantar toksinleri ile ilgili) yavru atmaların başlıca sebebi aspergillus toksinidir. Özelikle kış aylarında ve gebeliğin son dönemimde meydana gelir. Bilim insanları dördüncü aydan gebelik sonuna kadar olan günlerde fungal abortusların olabileceğini belirtmektedirler.
Yavru atmaya enfeksiyöz olmayan etmenler de yol açabilir. Hayvan yetiştiricilerinin aklına her zaman darbe, vurma, çarpma gelmektedir. Ancak yavru rahim (uterus) içerisinde gayet iyi korunmaktadır. Abortusu darbeye, vurmaya bağlayarak diğer sebepleri göz ardı etmek doğru olmaz.
Düşük sebeplerinden biri de sıcak stresidir. Sıcak stresi erken embriyonik ölümden başlayarak gebeliğin her döneminde düşüğe yol açabilir.
İlaçların hatalı olarak ve doz aşımı eklinde kullanılması abortus sebebidir. Örneğin; ineğin yüksek dozda selenyum alması, sodyum iyodürün gebelere damar içi verilmesi yavru atmaya yol açar.
Çayırlardaki bazı otlar yavru atmaya sebep olabilir. Taze olarak inekler tarafından tüketilen östrojenik (coumestan, fitoöstojenik) bitkiler konusunda dikkatli olmak gerekir. Halbuki bu otlar taze olarak değil, biçilip kurutulduktan sonra ineklere verilse hiçbir zararı olmaz.Çayır üç gülü (Trifolium pratense), yeraltı üçgülü (Trifolium subterranium), aküçgül (Trifolium repens), kum yoncası (Medicago littoralis) soldurularak veya kurutularak ineklere verilmelidir.
İneklerde ergotizm damarların daralmasına ve dolayısı ile gebelerde yavru atmaya neden olur. Claviceps purpurea’nın (fungus, mantar) bulaşmış olduğu bitkileri yiyen inekler yavru atabilir.
Son olarak Salmonellosis’ten de söz edelim. Salmonellalar içerisinde yavru atmaya yol açan etkenin çoğunlukla Salmonella Dublin olduğu bilinir. Düşük olayı genle olarak 5-8 ay arasında meydana gelir. Ayrıca ölü doğumlarda da Salmonella Dublin akla gelmelidir.
Yetiştiricilerin erken doğum, ölü doğum olarak bildikleri vakaların arkasında enfeksiyöz sebeplerin olabileceği akılda tutulmalıdır. Gebelik dönemine göre yavru atmalar değerlendirildiğinde belki isabetli tahmin yapılabilir. Fakat teşhis her zaman laboratuvar tahlili ile konulur.
Koruyucu Hekimlik:
BVD,IBR gibi virüs etkenli hastalıklarda PI (persiste, inatçı, gizli enfekte) sığırların saptanması ve sürüden çıkarılmaları şarttır.
Aşısı olan hastalıkların aşıları tekrarları ile birlikte yapılmalıdır. Sürü yönetiminin tüm kurallarına dikkatle uymalı, boğa atlatma yerine suni tohumlama tercih edilmelidir.
