(EHD = Epizootic Hemorrhagic Disease)
(AĞUSTOS 2007)
Daha çok geyiklerin bir hastalığı olup, tüm ruminantlarda görülebilir. Etkeni virüstür (orbivirus). Bulaşma sineklerle olur (Culicoides). Doğrudan bulaşma söz konusu değildir.
EHD Mavi Dil hastalığıyla ve Japonya ‘da, Kore’de görülen İbaraki hastalığıyla aynı gruptadır. İbaraki hastalığı adı geçen virüsün bir serotipidir. Orbiviruslerden EHD virüsünün on serotipi bulunmakla birlikte, genellikle görülen iki serotiptir.
(EHDV-1 – EHDV-2)
EHD her yerde görülebilir. Coğrafi olarak yaygındır. Sıcak, tropik, subtropik yerlerde görülme sıklığı yüksektir.Hastalıkta bulaşma oranı sığırlarda %5, ölüm oranı %10 civarındadır. EHD ateş, iştahsızlık ve yutkunma güçlüğü ile başlar. Ağız, dil, yutak, gırtlak ve yemek borusunda kanamalar, kanlı ishal, hızla zayıflama, dengesizlik, yüz, dil, boyun ve gözde şişlikler, topallık, zor nefes alma gibi belirtilerle kendini gösterir. Aspirasyon pneumonisi şekillenebilir. Ağızdan akan salyada, ülser ve erozyonlar dolayısıyla, kan görülür.
Sığırlarda subklinik ve seropozitif vakalar da görülebilir. Gebelerde gebeliğin 70.-120. günlerinde fetusun rezorbsiyonu ya da hidrosefali görülür. Hastalık insana bulaşmaz. Aşısı ve tedavisi yoktur. Aşı çalışmaları sürdürülmektedir. (Japonya’da canlı ibaraki aşısı)
Kesin teşhis virüs izolasyonu, PCR (RT-PCR) ve serolojik testlerle konulur. Hastalığın kuluçka süresi ile ilgili çok kesin bilgi mevcut değildir. Virüse en etkili dezenfektanın asetik asit olduğu bildirilmektedir. Bununla beraber sodyum hidroksit, glutaraldehit, sodyum hipoklorit gibi dezenfektanların da etkili olduğu saptanmıştır. Hastalıkla mücadele vektör kontrolü ile yapılır. Yani sineklerle mücadele hastalığı önlemenin tek yoludur.
Hasta sığırlarda ölüm nadiren vuku bulur. Genellikle birkaç hafta içinde iyileşirler. Ancak; topallık hayvanlarda kalıcı hasar bırakabilir. İkincil enfeksiyonlar için geniş spektrumlu antibiyotik kullanılabilir.
Zorunlu olarak kesilen sığırlarda ya da otopside midede (abomasum) ödem ve kanamalar görülür. Akciğerlerde aspirasyon pneumonisi belirtileri görme ihtimali yüksektir.
