Son yıllarda ABD’de mastitisle mücadelede uzmanlar az su kullanarak ve mutlaka memeyi kurulayarak sağıma hazırlık yapılmasını öğütlüyorlardı. Şimdi hiç su kullanmadan sağım yapılmasının daha yararlı olacağı konusunda büyük oranda görüşbirliği var. Bu yeni metoda WTPM, Waterless Teat Preparation Method yani, susuz meme başı hazırlama metodu adını veriyorlar. Bu metodun yaz ve kış, büyük, orta, küçük işletme ayırt etmeksizin kullanılabileceğini, sağımı ilgilendiren kısmın meme başı olduğunu söylüyorlar.
ABD Tarım Bakanlığı APHIS ve NAHMS kuruluşları tarafından 2002 yılından beri saha çalışmaları yapılan bu yeni uygulama giderek yaygınlaşıyor. ABD’li mastitis uzmanları artık “sudan uzak dur, mastitisten uzak dur” diyecek kadar bu metodu benimsemişler. Uzmanlar mastitisin, özellikle bulaşıcı mastitis etkenlerinin sağımcıların elleriyle bulaştığını öne sürerek, kesinlikle sağım elemanlarının eldiven kullanmalarını öneriyorlar. Eldivenler tamamen düz yüzeyli ve inorganik maddelerden yapıldığı için mikrop barındırmıyor.
Susuz sağım yönteminin “olmazsa olmaz” materyalleri eldiven, havlu, daldırma solüsyonu. İşlem bunlara dayanıyor. Eldiven giymiş sağımcı meme başını kaplayacak şekilde memeyi bir ön daldırma solüsyonuna daldırıyor. Daha sonra meme başı parmak uçlarıyla kontrol edilerek ön süt siyah bir kaba sağılıyor. Bu suretle sütün pıhtılı, iltihaplı, kanlı olup olmadığı kontrol ediliyor. Yapılan işlem strip-cup yöntemi olarak biliniyor. Tekrar ön daldırma yapılan meme başında, uygulanan solüsyonun 15-30 saniye kadar kalması sağlanıyor. Meme başındaki ön daldırma solüsyonu havlu ile kurulanıyor, yani solüsyon memeden uzaklaştırılıyor.
Bir ineğe bir havlu kullanılıyor. Meme kuru ve temiz bir halde sağıma hazır olduğunda sağım başlıkları takılarak sağım gerçekleştiriliyor. Sağım bitince ” son daldırma” yapılarak inek sağımhaneden çıkarılıyor. Meme daldırma kabı olarak “geri dönüşümsüz” olanların kullanılması tavsiye ediliyor.
Bakalım “susuz sağım” ülkemizde uygulamaya geçecek mi? Eski alışkanlıklardan vazgeçip, “kuru ve temiz” sağımlar gerçekleştirebilecek miyiz?
